Duchiński, Historia o pozabiianiu bazilianów w połockiey cerkwi, 1863 r.

[Franciszek Henryk Duchiński] Historia o pozabiianiu bazilianów w połockiey cerkwi przez cara moskiewskiego etc. w roku 1705tym, dnia 30 Junia starego.

Paryż : Drukarnia i Litografia PP. Benou et Maulde, 1863.

22 s. ; 22 cm.

Oprawa wydawnicza, broszurowa. Nadkruszenia okładki.

"Mord bazylianów w Połocku miał miejsce 11 lipca 1705, w okresie III wojny północnej (1700–1721). Dziewiętnastowieczny historyk Franciszek Henryk Duchiński wydał w 1863 w Paryżu monografię, poświęconą rzezi bazylianów, pod tytułem Historia o pozabiianiu Bazilianów w połockiey cerkwi przez cara moskiewskiego, etc. w roku 1705tym dnia 30 junia starego. Według źródeł przytaczanych przez Duchińskiego, pijany car Piotr I wtargnął z żołnierzami do unickiej katedry Mądrości Bożej w Połocku, gdzie przechowywane były relikwie świętego Jozafata Kuncewicza. Piotr I zażądał od przełożonego klasztoru kluczy od tabernakulum, a gdy ten odmówił, własnoręcznie zamordował przeora; czterech pozostałych zakonników rozkazał utopić w nurtach rzeki Dźwiny. Car naigrawając się z obrazów świętego próbował sprofanować relikwie, następnie kazał wyrwać drzwiczki od tabernakulum, rozsypał na posadzkę Najświętszy Sakrament i podeptał. Wydarzenie to odbiło się szerokim echem wśród ludności wschodnich ziem Rzeczypospolitej, a duchowieństwo unickie w obawie przed nadciągającą armią rosyjską było zmuszone do opuszczenia Połocka".