Jan WAŁACH (1884-1979), Skrzypek na tle lasu, 1939/2014

drzeworyt, karton; 29 x 31 cm (kompozycja), 34 x 42 cm (arkusz).
Glosa: Drzeworyt pochodzi z teki „Istebna” wytłoczonej w 2014 roku z oryginalnych płyt, faksymile podpisu artysty pod kompozycją.
Jan Wałach urodził się w 1884 roku. Pochodził z rodziny górali beskidzkich z Istebnej. Był uczniem Józefa Mehoffera, Juliana Fałata, Ferdynanda Ruszczyca, Jana Stanisławskiego. Dzięki stypendium ASP studiował w prywatnej Academie Julien w Paryżu i w paryskiej Ecole de Beaux Arts w pracowni francuskiego malarza Fernanda Cormona (jego uczniami byli również (Henri Marret, Henri Matisse, Henri de Toulouse-Lautrec, Vincent van Gogh). Do Istebnej wrócił w 1911 roku. Podczas I wojny służył w wojsku austriackim jako malarz i medalier, rysował mapy, malował portrety żołnierzy i obrazy z pola walki, jednocześnie przemierzając z 100. Pułkiem Ziemi Cieszyńskiej niemal cały łuk Karpat. Po wojnie został odznaczony złotym krzyżem zasługi z koroną za waleczność. Debiutował wystawą rysunku w 1904 r. w Mińsku. "Odkryty" i systematycznie promowany przez swego długoletniego mecenasa, Jerzego Warchałowskiego, wystawiał później swe prace na wystawach zbiorowych w Krakowie, Katowicach i Warszawie. Po II wojnie nadal mieszkał i tworzył w Istebnej. Tworzył do 95 roku życia, zmarł w 1979 r.
Twórczość Jana Wałacha zbliżona jest do tradycji naturalizmu, który rozwijał się od połowy XIX w. Cechują ją dążenie do skrupulatnego przedstawienia obserwowanej rzeczywistości, ale bez prób pokazywania ciemnych stron życia-całość jest zharmonizowana, pełna spokoju i równowagi pomiędzy przyrodą a pracą.
Rodzimy Beskid Śląski był dla artysty źródłem inspiracji, z którego czerpał pełnymi garściami-pejzaż, kultura, zwyczaj, człowiek i rzeczywistość minionego czasu zostały utrwalone w akwareli, rysunku, rzeźbie, gwaszu i drzeworycie.