Wanda Gołkowska (1925-2013), D.C. CYKLU „LATAWCE”, 22.X.1997 r.

tusz/papier czerpany, 76 x 56 cm
sygnowany oł. l.d.: D. C. CYKLU „LATAWCE”, pr.d.: WANDA GOŁKOWSKA
LITERATURA:

-List pisany przez całe życie. Układ otwarty Wandy Gołkowskiej, red. Jolanta Studzińska, Fundacja Dla Sztuki Niezidentyfikowanej, Wrocław 2017, il. s. 119.

Studia artystyczne odbyła w PWSSP we Wrocławiu w latach 1946-1951, uzyskując w 1952 dyplom na Wydziale Malarstwa. Profesor macierzystej uczelni. Współzałożycielka grupy Poszukiwania Formy i Koloru (1959) i Grupy Wrocławskiej (1962). Współpracowała i wystawiała z mężem Janem Chwałczykiem. Jedna z najwybitniejszych przedstawicielek konceptualizmu i op-artu w Polsce. W drugiej połowie lat 50. i na początku 60. tworzyła obrazy wpisujące się w nurt informelu i malarstwa materii. Jednocześnie, w 1957, powstał obraz-relief z przytwierdzonymi do podłoża drewnianymi klockami. Z czasem zaczęła geometryzować i „oczyszczać” kompozycje. W połowie lat 60. odeszła od płaskich powierzchni, tworząc obiekty. Uczestniczyła w I Biennale Form Przestrzennych w Elblągu (1965). Przy tej okazji zaprojektowała obiekt pomyślany jako ażurowa kompozycja rysunkowa w przestrzeni. W obiektach stosowała ruchome elementy, pozwalając na modyfikację ich układu. Tym samym wprowadziła do swojej sztuki ruch oraz element przypadku. Wiązało się to z szeroko zakrojoną koncepcją „Układu Otwartego”, która m.in. uwzględniała aktywność odbiorcy, natomiast twórcy dawała „możliwość wyboru, decyzje i przewidywanie”. Jej liczne realizacje konceptualne były refleksją nad kondycją sztuki i artysty, również w kontekście instytucjonalnym. W swojej twórczości aplikowała teorie matematyczne. Pod koniec lat 70. zaczęła tworzyć kompozycje abstrakcyjne, porządkując elementy m.in. w oparciu o ciąg Fibonacciego. W latach 90. tworzyła cykle abstrakcyjnych kompozycji, zbudowanych z podstawowych form i kresek/ linii. Należy do nich prezentowana praca.

„Reaguję na wszystko bardzo emocjonalnie. Muszę więc nieustannie narzucać sobie dyscyplinę. Dlatego wybrałam takie, a nie inne środki wypowiedzi, gdyż one dają mi szansę skupienia. W okresie największych życiowych trudności zmuszam siebie do koncentracji”.

„Formy geometryczne są literami alfabetu, który pozwala na wpisywanie świata w kształt wizualny. Pion, poziom, kwadrat, trójkąt, koło – stają się symbolami, znakami magicznymi. Są pierwszymi najprostszymi elementami dającymi się formułować w układy otwarte, umożliwiają dowolne konstruowanie świata w strukturach filozoficznych”.

„Kreska – jeden z podstawowych środków wypowiedzi artystycznych – spełniała ważną rolę w mojej twórczości. […] Anonimowość prostej kreski stworzyła sytuację, w której mogłam budować kompozycje według systemu Fibonacciego, mieszczącego się w układzie geometrii”.

(Wszystkie wypowiedzi Wandy Gołkowskiej cytowane za: List pisany przez całe życie. Układ otwarty Wandy Gołkowskiej, red. Jolanta Studzińska, Fundacja Dla Sztuki Niezidentyfikowanej, Wrocław 2017)