STEINHAUS H. - Kalejdoskop matematyczny. 1938. Wyd. I.

STEINHAUS H[ugo] - Kalejdoskop matematyczny. Lwów-Warszawa 1938. Książnica-Atlas. 4, s. 135, [1]. opr. wsp. ppł. z zach. okł. brosz.
Okładki broszurowe zaplamione, podklejone naddarcie tylnej okładki, drobne zaplamienia wewnątrz. Brak załączników. Zapiski na tylnej okładce broszurowej. Podpis własn. S. Detziusa (zapewne spokrewnionego z inż. Aleksandrem Detziusem, z którym Steinhaus pracował w biurze gazowym w Niegłowicach pod Jasłem i o którym pisał w swoich "Wspomnieniach"). Pierwsze wydanie słynnej książki wybitnego matematyka szkoły lwowskiej. Stanowiła próbę odpowiedzi na pytanie, czym zajmują się matematycy. Autor ujawnił jeden z motywów powstania "Kalejdoskopu": "Dorośli, a nawet dorośli matematycy też muszą się czasami pobawić". Steinhaus zaprosił do współpracy swego najzdolniejszego ucznia, Marka Kaca, któremu zlecił przygotowanie ilustracji, będących integralną i istotną częścią planowanego dzieła. Na jednej z nich, widać sfotografowaną armię składającą się z 500 ołowianych żołnierzy. Przygotowanie i wykonanie zdjęcia zajęło Kacowi, wg relacji Steinhausa, blisko tydzień (można je podziwiać na s. 122). W sumie w pierwszym wydaniu znalazło się 180 rycin, w późniejszych edycjach, powojennych, ich liczba zbliżyła się do 400. Jednocześnie z polską, ukazała się w tym samym wydawnictwie wersja angielska ("Mathematical Snapshots"). Nakład każdej wyniósł 2.000 egz. "'Kalejdoskop' okazał się wielkim sukcesem. Został przetłumaczony na dziesięć języków [...]. W Polsce miał cztery wydania" (M. Urbanek "Genialni", War. 2014, s. 88-89). W przedmowie do ostatniego polskiego wydania ”Kalejdoskopu” (1989) J. Łukaszewicz pisał: „’Kalejdoskop matematyczny’ wydawany był na całym świecie w różnych wersjach językowych z pominięciem tylko naszego kraju i języka polskiego. Powody tej dyskryminacji są niezrozumiałe, a krzywdy wyrządzone pokoleniom młodzieży, które nie mogły czytać ‘Kalejdoskopu matematycznego’ są niewymierne”. Swoje rozważania kończy stwierdzeniem: „Będę się cieszył, jeżeli w dobie komputerów osobistych i magnetowidów czytelnik znajdzie przyjemność w kontemplacji niepowtarzalnych obrazków jakie daje kalejdoskop – zapomniana dziś zabawka z przedwojennych straganów jarmarcznych i książka z obrazkami pozwalająca podziwiać głębię, piękno i użyteczność matematyki”. M a g n e t o w i d ó w?