Henryk Hayden (1883 Warszawa - 1970 Paryż), W cichym porcie

olej, płótno, 38 x 55 cm
sygn. p. d.: Hayden
„W latach 1921–1950 mamy do czynienia z bardzo zdolnym malarzem, bacznym obserwatorem, artystą o wielkiej wrażliwości. W obrazach wracają tło i dalsze plany, dukt pędzla jest szybki i sprawny, lecz kubizm i jego teorie należą do przeszłości” – tak o malarstwie Haydena po odejściu artysty od estetyki kubizmu wspomina Pierre Celice, przyjaciel malarza. (Mistrzowie Ecole de Paris. Henri Hayden, red. A. Winiarski, Warszawa 2013, s. 17.) Od tego momentu pejzaż odgrywał główną rolę w twórczości Haydena. Odpoczywając od stylistyki kubistycznej w tych kompozycjach Hayden ujmował realistyczne przedstawienia krajobrazów, budując je świetlistą, płynną plamą barwną. Liczne podróże artysty po miasteczkach południowej Francji (między innymi Sanary, Cassis), przynosiły spowite słońcem widoki miejscowości, czy wtopione w górzyste tereny majaczące szczyty budynków miast i miasteczek. Hayden po mistrzowsku oddawał charakter i atmosferę tych miejsc.
Doskonałym przykładem takich właśnie prac jest prezentowany w katalogu aukcyjnym obraz „W cichym porcie”. Kompozycję tutaj zdominowało ukazanie błękitu świetlistej wody, wdzierającej się do sielskiej zatoki portu. Zacumowane na wodzie kolorowe łodzie zdają się delikatnie kołysać na niemalże niewidocznych falach. W oddali majaczą oświetlone blaskiem zachodzącego słońca zabudowania. Całą scenę Hayden zbudował lekko kładzioną, niemalże pastelową paletą barw. Syntetycznie poprowadzony rysunek, brak widocznie zaznaczonego konturu, pełny nasycenia kolor – to właśnie charakterystyczne cechy malarstwa pejzażowego Haydena.