Jacek Dyrzyński (1946), RELIEF, 1981 r.

olej/płyta, 80 x 80 cm
sygnowany, datowany i opisany na odwrocie: ”RELIEF„ | 1981 | JACEK DYRZYŃSKI | PŁYTA | AKRYL | 80 X 80 cm |
wskazówka montażowa | napis GÓRA

„Kwadratowy relief Dyrzyńskiego to prawdziwy „manipulator” percepcji wzrokowej. Artysta i pedagog, prowadzący Pracownię Wiedzy o Działaniach i Strukturach Wizualnych na warszawskiej ASP, testuje na odbiorcy działania wizualne w 2d i 3d. Malarstwo naniesione na relief komplikuje zagadnienie relacji tła i motywu. Podstawowy opis obiektu mógłby brzmieć: biały kwadrat na czarnym tle. Nieco to przewrotne. Tym bardziej, że biały kwadrat jest niestabilny, „pływający”, transparentny, a jego „tkanka” gotowa się rozsypać. Mimo swojej niepodważalnej materialności wydaje się niematerialny, mimo przypisanego mu, przynajmniej z nazwy,kształtu, jest nieforemny. Chociaż organicznie związany jest z tłem, wydaje się zawieszony. Pomimo tego, że jest figurą, zyskuje przestrzenność struktury, do której przylega. A może wcale nie jest elementem obrazu, nie jest „motywem na tle”, ale przeszkodą na drodze „do obrazu”? Sztuka Dyrzyńskiego jest zalotna i zaborcza, każe się zajmować tylko nią samą, dlatego nie ma tu niepotrzebnych treści, nie ma tu „literatury”. Widz ma do czynienia z konkretem. Może zastanawiać się nad wpływem fizyczności obrazu/obiektu na własną fizyczność. W końcu może prowokacyjnie, po Mitchellowsku, zapytać, czego chce od nas „obraz” Dyrzyńskiego”. Karolina Prymlewicz