Wymiary: 97 x 68 cm
sygnowany p.d.: 'Olbiński'
praca reprodukowana na plakatach opery "Tosca", Opera Nowa w Bydgoszczy, 2004
Literatura
Prapremiera „Tosci” odbyła się 14 stycznia 1900 w Teatro Costanzi w Rzymie. Uznaje się ją za jedną z najpopularniejszych oper świata, a tytułową bohaterkę zalicza do kanonu największych heroin operowych. „Tosca”, jedna z dwunastu oper Giacoma Pucciniego, jest niewątpliwie jego najpopularniejszym dziełem scenicznym. Niektórzy określają go mianem muzycznego kryminału. Opera powstała na kanwie sztuki teatralnej Victoriena Sardou „La Tosca”. Puccini po mistrzowsku przetworzył sztukę na „język” muzyki. Zajęło mu to trzy lata, dzieło ukończył w 1899. Efekt jest zniewalający. Jego opera to połączenie melodramatu, sensacji oraz wysublimowanego erotyzmu. Do dziś operowa historia miłości śpiewaczki Tosci i malarza Cavaradossiego jest uznawana za jedno ze sztandarowych dzieł werystycznych. Stało się tak za sprawą niezwykle ekspresyjnej, symfonicznej muzyki z efektownymi ariami i duetami oraz wartkiej akcji. Puccini działał w myśl niepisanej zasady, że: w operze każdy denat ożywia akcję! Mamy tu aż trzech nieszczęśników, którzy tracą swe życie. Akcja „Tosci” rozgrywa się w Rzymie. Podana jest nawet dokładna data dzienna. To 17 czerwca 1800. Wydarzenia przedstawione w operze dzieją się w ciągu zaledwie 24 godzin. Pełne napięcia sceny rozwijają akcję niczym w tragedii antycznej aż po dramatyczny finał.
Początek historii jest dosyć banalny: śpiewaczka Floria Tosca jest zakochana w malarzu Mario Cavaradossim. Na drodze do ich szczęścia staje prefekt policji rzymskiej – baron Scarpia. Cavaradossi zostaje przez niego schwytany i skazany na śmierć. Jest to kara za udzielenie pomocy zbiegłemu więźniowi politycznemu. Ceną za jego życie ma być ukochana malarza. Baron Scarpia jest gotów wstrzymać się od wykonania wyroku w zamian za cnotę pięknej śpiewaczki. Zrozpaczona Tosca, mimo wstydu i upokorzenia, zgadza się na te warunki. Śpiewa arię Vissi d’arte. Słowa pieśni są niezwykle poruszające. W wolnym tłumaczeniu śpiewa ona o tym, że zawsze była osobą uczciwą i religijną:
„Dawałam kwiaty na ołtarze
W mojej godzinie smutku
dlaczego, dlaczego, Panie
dlaczego tak mi odpłacasz?”
Opera niestety jest niebywale aktualna. W świetle ruchu #metoo oraz licznych rozpraw sądowych, w których brali udział znani biznesmeni, a nawet były prezydent – Donald Trump – poruszane kwestie związane z nadużywaniem władzy oraz haniebnymi praktykami seksualnymi wydają się (niestety) nadal aktualne.
Problem ten doskonale zobrazował Rafał Olbiński w prezentowanym podczas aukcji dziele. W „Tosca” artysta znakomicie przedstawia kwintesencję opery Giacomo Pucciniego. Obraz składa się z dwóch części. Przypomina kartę do gry, a konkretnie damy. Górna część obrazu przedstawia elegancką kobietę w czerwonej sukni, białych rękawiczkach oraz biżuterii. O tym, że jest to kobieta silna i pewna siebie, świadczy nie tylko kolor jej odzienia, ale także przybrana przez nią poza. Mianowicie wspiera swe dłonie na biodrach. Dzięki temu wygląda na osobę w pełni kontrolującą sytuację. Wizerunek ten znacząco różni się od portretu tej samej kobiety, namalowanej u dołu kompozycji. Widzimy tu Toscę obnażoną, bez klejnotów i wymyślnej fryzury. To, co łączy obydwa wizerunki tej damy, to jej przenikliwy, niemal karcący wzrok. Patrzy na widzów z wyraźnym poirytowaniem. Zarówno opera Pucciniego, jak i obraz Olbińskiego dają sporo do myślenia. Choć bez wątpienia sytuacja kobiet uległa poprawie, to jest jeszcze wiele do zrobienia…
Biogram
W 1969 roku ukończył studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. W 1981 roku wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. Od 1985 roku wykłada na wpływowej Szkole Sztuk Pięknych w Nowym Jorku. Jego plakaty i ilustracje ukazują się regularnie na łamach czasopism Newsweek, Time, Business Week, New York Times, New Yorker. Jest twórcą licznych plakatów dla amerykańskich oper (New York City Opera, Utah Opera, Pacific Opera San Francisco, Philadelphia Opera). W 2002 roku udanie zadebiutował w roli twórcy scenografii operowej do przedstawienia Don Giovanniego w Filadelfii. W roku 2003 został Honorowym Obywatelem swojego rodzinnego miasta - Kielc. Rafał Olbiński otrzymał za swoje ilustracje, plakaty i obrazy ponad 100 nagród. W 1994 roku zdobył w Paryżu międzynarodowego Oskara za Najbardziej Znaczący, Niezapomniany Plakat Świata Prix Savignac. W 1995 roku jego projekt został wybrany na plakat 'Nowy Jork stolicą świata' przez jury pod przewodnictwem burmistrza Rudolfa Giulianiego. Obrazy Olbińskiego znajdują się w największych kolekcjach sztuki współczesnej (Biblioteka Kongresu, Carnegie Foundation, Republic New York Corporation), a także w wielu prywatnych zbiorach w USA, Japonii, Niemczech, Szwajcarii, Australii.
