Zdzisław Jasiński (1863 Warszawa - 1932 tamże), Przekupki na Placu Zamkowym, 1923 r.

olej, płótno naklejone na tekturę, 72 × 54,5 cm w świetle oprawy
sygn. i dat. p. d.: „Zd. Jasiński./1923”

„Duży talent, wielka, osobista i fachowa kultura, wysokiej miary kunszt używania farby olejnej, wykwint i żywotność kolorytu, polot i fantazja”
Apoloniusz Kędzierski, „Zdzisław Jasiński 1863–1932:, Warszawa 1934, s. 3.


Prezentowana na aukcji praca ukazuje scenę rozgrywającą się u stóp cokołu Kolumny Zygmunta III Wazy, na warszawskim Placu Zamkowym. Kompozycja nosi w sobie wszystkie charakterystyczne cechy, jakimi odznaczały się obrazy artysty, które tak bardzo zachwycały zarówno grono krytyków oraz publiczności – niesamowita wrażliwość na kolor, wspaniale ujęte światło czy w końcu sam podjęty, tak zwykły temat sceny rodzajowej, który Jasiński tak często i chętnie podejmował w swojej twórczości. Na obrazie widzimy przy balustradzie otaczającym warszawski monument, trzy kobiety – przekupki, żywo dyskutujące miedzy sobą. Tuż obok nich, spowity nieco w cieniu siedzi mężczyzna. Nad nimi góruje figura muskularnego trytona, dmącego w róg w kształcie muszli.
Jedna z czterech charakterystycznych figur trytonów powstała w 1854 roku, kiedy to w związku z budową wodociągu powstał projekt zabudowy otaczającej Kolumnę Zygmunta autorstwa Henryka Marconiego. Projekt zakładał żeliwną balustradę, z czterema figurami trytonów, usytuowanych w narożach basenu fontanny. Autorem tryskających wodą mitologicznych stworzeń był niemiecki rzeźbiarz August Kiss. Rzeźby zostały odlane z cynku w warszawskiej fabryce Karola Juliusza Mintera.
Trytony znane z licznych widokówek z początku XX wieku, jak i z prezentowanego obrazu Jasińskiego przetrwały do końca lat 20-tych XX wieku, kiedy to podczas prac renowacyjnych zdecydowano o powrocie do pierwotnego wyglądu otoczenia Kolumny, usuwając basen, balustrady. Rzeźby trytonów przewieziono do Muzeum Wodociągów i Kanalizacji na terenie warszawskiej Stacji Filtrów, gdzie niestety zaginęły i nie są znane ich dalsze losy.