Dernière vue
Connectez-vous pour consulter la liste des lots
Favoris
Connectez-vous pour consulter la liste des lots
1733—1763.
§. 571. Tab. 44. Nr. 522.
S. G. Popiersie ukoronowane, okryte zbroją i płaszczem, na piersiach order złotego runa, włosy długie; wokoło napis rozdzielony: D. G. AUGUSTUS III. REX. POLONTARUM.
S. O. Tarcza ukoronowana, okrągła, czteropolowa, na której orły i pogonie, a w środku tarcza dwupolowa saska, po bokach tarczy głównej gałęzie palmowe, pomiędzy końcami których jest zawarta litera myncarza G. a w odcinku, pod tąż literą, jest wartość wyrażoną: 10 TH. wokoło napis rozdzielony: SAC. ROM. IMP. ARCHIM. ET ELECT. 1753. — Augustdor dziesięcio-talarowy, rzadki; jest w zbiorze X. S. Na takim samym z r. 1755. popiersie jest odmienne, gdyż znacznie szersze.
§. 572. Tab. 44. Nr. 523.
S. G. Popiersie szerokie w zbroi i w płaszczu, ramie odkryte, na piersiach złote runo, na głowie korona, wokoło napis rozdzielony: D. G. AUGUSTUS. III. REX. POLONTARUM.
S. O. Tarcza czteropolowa, ukoronowana, okrągła, na której orły i pogonie, a w środku mata tarcza dwupolowa saska, nakryta mitrą; tarcza główna przyozdobiona po bokach gałązkami palmowemi, pomiędzy końcami których są litery myncarza L. D. C. Wokoło napis rozdzielony SAC. ROM! JMP. ARGHLM. ET ELECT. 1754. — Dukat podwójny ze zbioru P. P.
§. 573. Tab. 44. Nr. 524.
S. G. i S. O. Jak na poprzedzającym, lecz popiersie bardziej otyłe, a na S. 0. pomiędzy końcami gałązek jest liczba wartości: 5 TH. — Dukat pięciotalarowy z r. 1755. Mam także z r. 1756. z literami myncarza E. C. oznaczającemi Ephraim et Comp.
§. 574. Tab. 44. Nr. 525.
S. G. i S. O. Jak wyżej, lecz z literami E. C. Ephraima et Comp. i z rokiem 1758. — Dukat pięciotalarowy znacznie większy od poprzedzającego, lecz bity w bardzo podleni zlocie, którego kolor jest zupełnie podobnym do czystej miedzi. — Rzadki, jest u mnie. — Bity przez Fryderyka II. króla Pruskiego po zajęciu Saxonii r. 1756.
§. 575. Tab. 44. Nr. 526—527
S. G. i S. O. Jak w §. 572. Nr. 527. popiersie odmienne. — Dwa dukaty pojedyncze, różnych stempli, z r. 1754. i 1755.
§. 576. Tab. 44. Nr. 528.
S. G. Popiersie w stroju rzymskim, głowa odkryta, włosy długie, wokoło napis; D. G. FRID. AUGUST. REX. POL. DUX. SAX. J. C. M. A. ET W. jabłko królewskie nad głową.
S. O. Tarcza- ozdobnie wykrawana, u spodu rozdzielona, czteropolowa, na której orły i pogonie, a w środku mała tarcza dwupolowa saska, nakryta mitrą książęcą, nad tern wszystkiem wznosi się korona, a pod tarczą litery i znaki myncarskie; wokoło napis rozdzielony: SAC. ROM. JMP. ARCHIM. ET ELECT. 1762. — Dukat bity w Saxonii.
§. 577. Tab. 44. Nr. 529.
S. G. i S. O. Jak na poprzedzającym, lecz z liczbą roku 1737. — ¾ dukata. Są także tegoż stempla nieco większe pół dukaty, bite w Saxonii.
§. 578. Tab. 44. Nr. 530.
S. G. Popiersie ukoronowane, w zbroi, bez ozdób, włosy długie w tył spadające; wokoło napis rozdzielony koroną: AUGUST. III. D. G. REX. POL. M. D. L. R. P. EL. S.
S. O. Na ozdobnej podstawie herb Gdańska, nad którym jest ozdoba z kwiatów; w obwodzie napis rozdzielony: MON. AUREA. CIVITAT. GEDAN. 1734. — Dukat gdański, bardzo rzadki. Jest u mnie. — Benjamin Lengnich Nachrichten. T. 1. z r. 1776. kar. 180. utrzymuje: że tylko byl próbą menniczną.
§. 579.
S. G. Popiersie ukoronowane, w zbroi, i w płaszczu gronostajowym, na piersiach order złotego runa; wokoło napis przedzielony: D. G. AUGUST. III. R. POL. M. D. L. R. P. D. S. ET EL.
S. O. Ozdobna tarcza herbowa Elbląga, przyozdobiona gałązkami, nad tarczą liczba wyrażająca wartość 2 DUC. u spodu tarczy rozdzielona liczba roku 1763., pod którą litery myncarza J. C. S., a wokoło napis: MONETA. AUREA. CIVIT. ELBINGENS. i ozdoba z kwiatów. — Podwójny dukat elbląski, nader rzadki.
§. 580. Tab. 45. Nr. 531—532.
S. G. Popiersie ukoronowane, w zbroi okrytej płaszczem, włosy długie, w tył spadające; wokoło napis rozdzielony popiersiem: D. G. AUGUSTUS. III. REX. POLOMARUM.
S. O. Tarcza okrągła, ukoronowana, czteropolowa, na której orły i pogonie, a w środku mała tarcza dwupolowa saska, po bokach tarczy głównej gałęzie palmowe, pomiędzy końcami których są zawarte litery myncarskie El. D. C. a wokoło napis rozdzielony: SAC. ROM. JMP. ARCHIM. ET ELECT. 1754. — Nr. 532. na S. G. zupełnie odmienne popiersie, ubiór i korona, a na S. O. rok 1755. — Dwa talary pojedyncze różnych stempli. Otok listkowany
§. 581. Tab. 45. Nr. 533.
S. G. Popiersie ukoronowane, w zbroi, na której widać nieco zarzucony płaszcz królewski, którego jeden koniec przypięty na ramieniu; na piersiach złote runo; włosy długie w lokach, wzrok oto napis przedzielony koroną: D. G. FRID.(ericus) AUGUSTUS REX. POL. EL. SAX.
S. O. Tarcza czteropolowa, ukoronowana, osadzona w staroświeckich ramach, a na niej orły i pogonie, w środku zaś mała dwupolowa tarcza saska; wokoło tarczy głównej połączone gałęzie palmowe z laurowemi, których końce pod tarczą przewiązane wstęgą, zawierają między sobą rok 1762. — Otok listkowany. Talar ten pięknej medalierskiej roboty, znacznie wypukły, bity w dobrem śrebrze, należy do rzadkich monet Augusta III., i może bydź uważanym za próbę menniczną, gdyż mała ilość tych talarów była puszczoną w obieg. — Jest u mnie.
§. 582. Tab. 45. Nr. 534—535.
S. G. i S. O. Jak w §. 580. — Nr. 535. popiersie odmienne. — Dwa półtalary różnych stempli, z r. 1754—1755. — Rzadkie.
§. 583. Tab. 45. Nr. 536—537.
S. G. Popiersie ukoronowane, w zbroi i w płaszczu, na piersiach złote runo; wokoło napis rozdzielony: D. G. AUGUSTUS. III. REX. POLONIARUM.
S. O. Tarcza okrągła czteropolowa, ukoronowana, na której orły i pogonie, a w środku mała tarcza dwupolowa saska; tarcza główna otoczona jest gałązkami palmowemi, pomiędzy końcami których u spodu zawarta jest liczba wartości 8 gr. to jest: ośm śrebrnych groszy; wokoło napis rozdzielony: SAC. ROM. JMP. ARCH LM. ET ELECT. 1753. — Dwuzłotówka. Nr. 537. dwuzłotówka odmiennego stempla, co do popiersia i wyrażonej liczby wartości.
§. 584. Tab. 46. Nr. 538.
S. G. Popiersie ukoronowane, W zbroi i w płaszczu, na zbrojnemu ramieniu spiętym, na piersiach na wstędze złote runo, włosy długie w lokach; wokoło napis rozdzielony popiersiem: D. G. FRID. AUGUSTUS. REX. POL. EL. SAX.
S. O. Tarcze wykrawane, koronna i litewska rozłączone, nad któremi wznosi się korona, niżej pod tarczami na ozdobnej podstawie, na której napis w dwóch wierszach: LX. GROS. 1762. jest mała dwupolowa tarcza saska, nakryta mitrą i przyozdobiona po. bokach gałązkami; wokoło napis rozdzielony: MON. REG. POLONIAE. Dwuzłotówka polska, zawierająca 60 groszy miedzianych, nader rzadka, jest także opisaną w Czackim.
§. 585. Tab. 46. Nr. 539.
S. G. Jak na poprzedzającym.
S. O. Pomiędzy dwoma laurowemi gałązkami napis w czterech wierszach: XXX. GROS. REG. POLON. 1762. — Złotówka polska, zawierająca 30 groszy miedzianych, nader rzadka, równie jak i poprzedzająca. Jest opisaną w Czackim. W kilku zbiorach w Warszawie widziałem taką złotówkę nowo fabrykowaną.
§. 586. Tab. 46. Nr. 540.
S. G. Popiersie ukoronowane, w zbroi i W płaszczu, włosy długie fryzowane, na piersiach złote runo, wokoło napis rozdzielony: D. G. AUGUSTUS III. REX. POLONIARUM.
S. O. Okrągła tarcza, ukoronowana, czteropolowa, na której orły i pogonie, a w środku dwupolowa tarcza saska, po bokach tarczy.głównej gałęzie palmowe, pomiędzy końcami których jest zawartą litera T. oznaczająca: Tynf, wokoło napis rozdzielony: SAC. ROM. JMP. ARCIIIM. El ELECT. 1753. — Tynf dość rzadki, bity tylko w tym jednym roku.
§. 587. Tab. 46. Nr. 541—544.
S. G. i S. O. Jak na poprzedzającym, lecz popiersia są z różnemi odmianami, a na S. O. pod tarczą jest liczba wartości 18. i litery mynca rza E. C. oznaczające: Efraim et Comp. — Tynfy ośmnastbgroszowe. chociaż wszystkie cztery z r. 1754. wszelako różnych stempli.
S. G. i S. O. Jak na poprzedzającym, lecz popiersia są z różnemi odmianami, a na S. O. pod tarczą jest liczba wartości 18. i litery mynca rza E. C. oznaczające: Efraim et Comp. — Tynfy ośmnastbgroszowe. chociaż wszystkie cztery z r. 1754. wszelako różnych stempli.
S. G. i S. O. Jak na poprzedzających, Tynf ośmnastogroszowy z r 1755. odmiennego stempla. — Gdy Frederyk II., król pruski, zajął Saxo nią r. 1756. dal zlecenie żydowi Efraimowi bicia monety w Berlinie, następnie w miastach saskich, w najpodlejszym kruszcu pod stemplem Augusta III. Bito pieniądze złote (vide §. 574) i srebrne w podłym aliażu pod cechą Efraima et Comp., nadając lakowym bieg przymuszony ich nominalnej wartości; zarzucono niemi całą Polskę i Sasonią. Tynfy ośmnastogroszowe takiego fabrykatu nazywane były pospolicie bąkami, a w Saxonii efraimitami, także wrocławskiemi, z powodu zapewne, że ich wielkie summy ztamtąd do kraju wpływały. — Dla szkody ogółu, by fałszerstwo tern łatwiej pokryć, i by dobra moneta, bita przez Augusta III. tein bardziej z fałszywą zmieszała się, usłużny Efraim bił znaczne summy pieniędzy pod r. 1753., chociaż takowe rzeczywiście daleko później były bite. Najpodlejszą puszczono w obieg monetę od r. 1761—1762. Trwało to besprawie do roku 1763., to jest do zawarcia pokoju w Hubertsburgii w Saxonii między Frederykiem II. a Augustem III. Wtedy to zaczęto myśleć o wyniszczeniu fałszywej tej monety. Podskarbiowie rozsyłali uniwersały po miejscach publicznych, wywołując monetę fałszowaną przez Efraima. — Uniwersały takowe drukowane były na arkuszu papieru, opatrzone podpisem podskarbiego i dwoma pieczęciami na rogach arkusza, do których przytwierdzone były na sznurkach zawieszone fałszywe tyffy ośmnastogroszowe z wyrażeniem pod temiż ich realnej wartości. Jeden exemplarz rzeczonego uniwersału z r. 1762. jest w zbiorze monet X. Szymańskiego. Należy do rzadkich osobliwości, przeto go tu zamieszczam:
Wszem w obec y każdemu z osobna, komu o tym wiedzieć należy, podaje do wiadomości: Iż ponieważ po nastąpionej przez uniwersał moy, de data eius 19 Octobris Anni elapsi koekwacyj redukcyi oboyga narodów, do której się Prześwietne Trybunały Koronne i Litewskie dekretami swojiemi przychyliły, mimo wszelką pilność, na komorach odemnie surowo t przekazaną, rozmnożyły się w tym czasie tynfy nowe wrocławskie, ledwo inające piętnaście groszy waloru wewnętrznego, stempla iednak podobnego, y pod temiż sainemi latami iak dawnieysze lepsze d wuszostakowe tynfy były, tak dalece, że znaków powierzchownych różniących iedne od drugich, piórem okryślić do łatwego postrzeżenia trudno, zwłaszcza kiedy chciwość niegodziwego zysku, do zagaszenia poloru świeżo wybitym tynfom zwyczaynego, dając im starych pieniędzy rok i kolor, Spośoby obmyśliła. Przeto stosując się do przerzeczonego uniwersału koekwacyi redukcyi koronney z W. X. Lit. (przez który takowey nowey monecie żadnego kursu nie pozwoliłem), y teraz oney, iako pozór tylko waloru dwóch Szostaków, lecz nie sam walor w sobie maiącey, autoryzować niechcę. Gdy iednak przymuszaią mię obowiązki Urzędu mego, abym tey wchodzącey przez nowo wynalezione drogi zabieżał publiczney królestwa szkodzie, y iako mógł między ziemi, a lepszemi wrocławskiemi tynfami niezawodną wyrazić różnicę, więc praevenire, iż te tylko tynfy wrocławskie, według dawnieyszych moich uniwersałów po dwa szostaki bite, kurencyą mieć maią, które się pokażą bydź szóstey śrebra próby, y których idzie na grzywnę kolońskiey wagi, we wszystkich mennicach używaney, Gdańskich lotów siedmnaście y pół w sobie maiącey, nie więcey iak sztuk czterdzieści, oraz które zwyczaynie stępel wyraźny y czysto wybity pokazuią. Inne zaś gatunki wszystkie tynfów wrocławskich (osobliwie nowych naywięcey pod rokami 1754 y 1755 bitych) próby wyżey wyrażoney, a zatym y waloru dwóch Szostaków nie maiące, że tylko groszy piętnaście są warte, publicum obwieszczam y przestrzegam. Dla wygody zaś tych wszystkich, którzyby bez użycia probierskiego kamienia dystynkcyą lepszych od złych tynfów wrocławskich łatwo poznać chcieli, rozsyłam tabliczki blaszane pieczęcią moią zapieczętowane po grodach, miastach y znacznieyszych Komorach Skarbu Koronnego dla rozeznania dobroci stempla, y dla obiaśnienia, które gatunki Wrocławskich Tynfów są nowe, a które z doświadczenia przysięgłych probierzy bez zawodu publicznego walor dwudziestu pięciu groszy y szeląg ieden w sobie maią. A że przez ninieysze obiaśnienie tynfów7 dwuszóstakowych, moneta zagraniczna w Koronie Polskiey y w WX. Lit. kurrencyą maiąca, do swego waloru wewnętrznego jest redukowana, więc ostrzegam kupców, żydów y quocunque titulo handle prowadzących ludzi, aby się nikt nie ważył cenę Czerwonych Złotych nad ośmnaście złotych polskich podwyższać i drożej płacić, a to pod rygorem prawami opisanym; któren to uniwersał ręką własną z przyciśnieniem pieczęci moiey podpisawszy, do druku podać zleciłem.
Dan w Warszawie dnia 17. Mca Lutego roku Pańskiego 1762. Teodor Wessel.
Podskarbi Wiek Koronny. (L.S)
§. 589. Tab. 46. Nr. 546.
S. G. Popiersie w zbroi, ukoronowane, głowa duża, wokoło napis rozdzielony: D. G. AUGUSTUS. III. REX. POLOMARUM.
S. O. Tarcza czteropolowa, ukoronowana, na której orły i pogonie, a w środku tarcza dwupolowa saska, to wszystko otoczone gałązkami palmowemi, pomiędzy końcami których jest liczba wartości VI.; wokoło napis rozdzielony: SAC. ROM. JMP. ARCtUM. ET ELECT. 1750. — Szostak koronny.
§. 590. Tab. 46. Nr. 547.
S. G. i S. O. Jak na poprzedzającym, lecz popiersie zupełnie odmienne, głowa mała, a pod tarczą litery Sz. oznaczające Szostak — Szostak odmiennego stempla z r. 1753.
§. 591. Tab. 46. Nr. 548—549.
S. G. i S. O. Jak w §. 589. Dwa szóstaki różnych stempli z r. 1754. Na Nr. 549. są litery myncarza E. C.
§. 592. Tab. 46. Nr. 550
S. G. Popiersie ukoronowane, w zbroi, wokoło napis rozdzielony: D. G. AUGUSTUS. III. REX. POLOMARUM.
S. O. Jak w §. 590. lecz pod tarczą jest napis Sz, oznaczający pół szóstaka, czyli trojak, z r. 1753.
§. 593. Tab. 46. Nr. 551
S. G. Popiersie ukoronowane, w zbroi, na piersiach złote runo, wokoło napis rozdzielony: D. G. AUGUSTUS. III. REX. POLOMARUM.
S. O. Tarcza ukoronowana, herbowa, jak wyżej, pod którą są litery myncarza E. C. i liczba wartości 3. a wokoło napis rozdzielony: SAC. ROM. JMP. ARCHIM. ET ELECT. 1754. — Trojak koronny.
§. 594. Tab. 46. Nr. 552.
S. G. Napis w czterech wierszach: PÓŁTORAK 1753.
S. O. Tarcza ukoronowana, czteropolowa, okrągła, na której orły i pogonie, a w środku mała tarcza dwupolowa saska, to wszystko otoczone gałązkami palmowemi. — Półtorak koronny, czyli 1 gr. sr. rzadki. Pierwsza moneta z napisem polskim.
§. 595. Tab. 46. Nr. 553— 554.
S. G. Popiersie ukoronowane, w zbroi, okrytej płaszczem, na piersiach złote runo, wokoło napis rozdzielony: D. G. AUGUSTUS. III. REX. POLONIARUM.
S. O. Orzeł ukoronowany, mający na piersiach tarczę dwupolową saską, po bokach zaś orła jest rozdzielona liczba roku 1755.; pod orłem są litery myncarza E. C. i napis: PÓŁTORAK. Nr. 554. nieco odmiennego stempla z r. 1756. — Dwa półtoraki różnych stempli, rzadkie.
§. 596. Tab. 47. Nr. 555—556.
S. G. Popiersie w zbroi bez ozdób, okrytej płaszczem, głowa odkryta, włosy długie, wokoło napis rozdzielony: AUGUSTUS. III. REX. POL.
S. O. Tarcza ukoronowana, wygięta, czteropolowa, a w środku tarcza dwupolowa saska; u spodu tarczy głównej w wykroju jest liczba wartości 3. oznaczająca: że moneta ta zawiera w sobie 3 szelągi. Nad koroną jest napis dalszego ciągu tytułów w półkolu: EŁ.(ector) SAX.(oniae) 1752. — Nr. 556. popiersie i tarcza odmiennego kształtu, a w dolnem rozwarciu tarczy jest litera myncarza II. — z r. 1755. — Grosze miedziane różnych stempli.
§. 597. Tab. 47. Nr. 557—558.
S. G. i S. O. Jak na poprzedzających, lecz bez liczby 3. — Dwa szelągi miedziane różnych stempli, których trzy liczono na grosz miedziany, z r. 1752—1754.
§. 598. Tab. 47. Nr. 559—560.
S. G. Popiersie ukoronowane, w zbroi okrytej płaszczem gronostajowym, na piersiach złote runo, włosy długie w lokach; wokoło napis rozdzielony: D. G. AUGUSTUS. III. R. POL. M. D. L. R. P. D. S. ET EŁ.
S. O. Na podstawie okrągła tarcza herbowa Gdańska, trzymana przez dwóch lwów, pomiędzy tylnemi łapami których są litery myncarza R. E. OE. Oeckermanna, a pod podstawą rok 1762. Nad tarczą pomiędzy łbami lwów jest liczba wartości 30 GR. nad którą się wznosi wieniec z gałązką palmową i laurową; wokoło napis przedzielony w górze: MON. ARGENT. CIVIT. GEDANENS. — Nr. 560. odmiennego stempla z r. 1763 który znacznie jest wydatniejszym od poprzedzającego i różni się odmieniłem popiersiem, koroną w przezroczu, podstawą tarczy, układem liter myncarskich i gałązek palmowych. — Złotówka gdańska, w dwóch różnych exemplarzach, zawierająca groszy 30. — W innych latach jej nie bito, jest rzadką.
§. 599. Tab. 47. Nr. 561-562—563
S. G. Popiersie jak na poprzedzającym, w obwodzie rozdzielonym napis: D. G. AUGUSTUS. III. REX. POL. M. D. L. R. PR. D.(ux) S.(axoniae) ET EL(ector).
S. O. Herb Gdańska jak na poprzedzającym, lecz pod podstawą jest rok 1758. przedzielony floresem, pomiędzy tarczą zaś, a wieńcem z gałązkami jest liczba wartości 18. W obwodzie napis: MON. ARGENT. CIVITAT. GEDANENSIS. — Nr 562. Jest z r. 1759, popiersie i herb odmienne, pod tarczą litera myncarza H., a na niektórych z tegoż roku natrafiamy litery C. H. S. — Nr. 563. z r. 1760. inne popiersie, liczba wartości 18. nad wieńcem w obwodzie, pod tarczą podstawa z floresów i litery myncarza R. E. OE. Oeckermanna. — Tynf ośmnastogroszowy dość rzadki w trzech exemplarzach różnych stempli. Benja. Lengnich powiada: (Nachrichten zur Biicher und Mainz-kunde 1780. kar. 401 że bito także tynfy w roku 1763. i uważa takowe jako wielką rzadkość, gdyż mennica gdańska miała* ich tylko wybić sztuk 26.
§. 600. Tab. 47. Nr. 564.
S. G. Popiersie ukoronowane, w zbroi okrytej płaszczem, włosy długie, w obwodzie napis rozdzielony: D. G. AUGUSTUS. HI. REX. POL. M. D. L. R. PR. D. S. ET EL.
S. O. Tarcza okrągła gdańska, na której po bokach wspierają się lwy, W górze liczba wartości .VI. i dwie gałązki, pod tarczą zaś litery myncarza R. E. OE. rozdzielone,-i rok 1760., w obwodzie napis: MON. ARGENT. CIVITAT. GEDANENSIS. — Szostak gdański.
§. 601. Tab. 47. Nr. 565.
S. G. i S. O. Jak na poprzedzającym, lecz popiersie i herb odmiennego stempla, a napisy bez obwodów. — Szostak gdański odmiennego stempla z r. 1762.
§. 602. Tab. 47. Nr. 566—567.
S. G. Monogram ukoronowany, przedzielający liczbę roku 1755. składa się z liter A. 3. R. oznaczająch: Augustus III. Rex.
S. O. Ozdobna tarcza podłużna gdańska, na której wspierają się lwy, ma pod spodem liczbę wartości III., a wokoło napis: * GROSSUS * TRIPLEX GEDANENSIS. — Nr. 567. z r. 1758. i liczbą wartości 3. pod tarczą. — Trojak gdański w dwóch exemplarzach różnych stempli; widziałem także takie trojaki bez liczby roku na S. G.
§. 603. Tab. 47. Nr. 568— 569.
S. G. Ukoronowana cyfra królewska, składająca się z liter A. 3 R. oznaczających: AUGUSTUS III. REX. przedziela liczbę roku 1753.
S. O. Trzy róże dla ozdoby, pod któremi napis w trzech wierszach: SOLID.(us) CIA ITAT.(is) GEDAN.(ensis) a pod tein pomiędzy literami myncarskiemi W. K. ukoronowany krzyż podwójny, to jest herb Gdańska w skróceniu. Nr. 569. nieco odmienny z r. 1763. i z literami myncarza ' R. E. OE. Oeckennanna — Szeląg gdański. Mam także taki sam szeląg bity w zlocie, który był próbą menniczną, odbitą wzlocie dla okazania jej królowi, lub dla innej jakiej pamiątki. Często znajdujemy monety gdańskie bite nie w właściwym im kruszcu, co przypisać wypada zamiłowaniu gdańszczan do sztuki, i chęci przechowywania pamiątek świetnego niegdyś miasta.
§. 604. Tab. 47. Nr. 570.
S. G. Popiersie ukoronowane w zbroi, głowa mała, włosy długie; wokoło napis: D. G. AUGUST. III. R. POL. M. D. L. R. P. D. S ET EL.
S. O. Tarcza herbowa Torunia, trzymana przez anioła, przedzielająca rok 1763. Pod tarczą w odcinku liczba wartości VI.; wokoło napis rozdzielony: MON. ARGENT. CIVIT. THORUN. — Szostak toruński.
§. 605. Tab. 47. Nr. 571.
S. G. Ukoronowana cyfra królewska, składająca się z liter A. 3. R. przedziela rok 1763.
S. O. Ozdobna tarcza herbowa Torunia, trzymana przez anioła, mająca po bokach litery myncarskie D. B., a wokoło napis: GROSSUS. TRIPLEX. THORUNENSIS. — Trojak toruński.
§. 606. Tab. 47. Nr. 572—573—574.
S. G. Cyfra królewska, ukoronowana, przedzielająca rok 1760, składa się z liter A. 3. R.
S. O. Różyczka dla ozdoby, pod którą jest napis w trzech wierszach: SOLID. C1 VITAT. THORUN., a pod tern pomiędzy dwoma różami herb Torunia w skróceniu. Nr. 573. z r. 1762. cyfra odmiennego kształtu, litery myncarskie D. B., obwody karbowane. Nr. 574. z r. 1763. — Szeląg toruński, różnych stempli.
§. 607. Tab. 48. Nr. 575.
S. G. Popiersie ukoronowane, okryte płaszczem, włosy długie na ramiona spadające, wokoło napis rozdzielony popiersiem: D. G. AUGUST. III. R. POL. M. D. L. R. P. D. S. EL.
S. O. Ozdobna tarcza Elbląga, przedzielająca u spodu rok 1763., a pod nią napis literami cursive: Secund: red: co znaczy Secundum reductionem, nad tarczą napis: 1. T., oznaczający jeden tynf. Wokoło napis: MONETA. ARGENTEA. CIVIT. ELBINGEN SIS. — Tynf elblągski bardzo rzadki.
§. 608. Tab. 48. Nr. 576.
S. G. Jak na poprzedzającym, lecz popiersie szczuplejsze.
S. O. Tarcza ozdobna Elbląga, pod którą litery myncarza J. C. S. przedzielające rok 1763., nad tarczą napis: 18 GR., wokoło zaś: MONETA. ARGENTEA. CIVIT. ELBINGENSIS. — Ośmnastogroszówka, czyli tynf elblągski.
§. 609. Tab. 48. Nr. 577.
S. G. Popiersie ukoronowane, w zbroi i w płaszczu, wokoło napis rozdzielony popiersiem: D. G. AUGUST. III. R. POL. M. D. L. R. P. D. S. $ EL.
S. O. Tarcza ozdobna Elbląga, przedzielająca w części dolnej rok 1762., pod tarczą litery myncarza J. C. S. a nad tarczą liczba wartości VI.; wokoło napis; MON. ARGENT. CIVIT. ELBINGENSIS. — Szostak elblągski.
§. 610. Tab. 48. Nr. 578.
S. G. Monogramma ukoronowane, złożone z liter A. 3. R. oznaczających Augustus III. Rex, przedziela rok 1763.
S. O. Ozdobna tarcza Elbląga, pod którą litery myncarza F. L. S. a nad tarczą liczba wartości 3. wokoło napis: GROSSES. TRIPLEX. ELBINGENSIS. — Trojak elblągski, rzadki.
§.611. Tab. 48. Nr. 579.
S. G. Jak na poprzedzającym.
S. O. Róża, pod którą napis w trzech wierszach: SOLID. CIVITAT. ELBING., a pod tem pomiędzy literami myncarza C. S. tarcza herbowa Elbląga. — Szeląg elblągski z r. 1763.
§. 612.
S. G. Popiersie w zbroi i w płaszczu, głowa odkryta, włosy długie w tyle kokardą związane, wokoło napis przedzielony popiersiem: D. G. FRID. CHRISTIAN. PR.(inoeps) POL.(oniae) 9 L.(ithvaniae) DUX. SAX.
S. O. Tarcza ukoronowana, czteropolowa saska, na której mniejsza tarcza czteropolowa polska, w środku której jeszcze mniejsza tarcza domu saskiego nakryta mitrą. Pod tarczą pierwszą liczba wartości j. i litery myncarza T. W. p E. Wokoło napis w dwóch wierszach, przedzielony koroną: JUL. CR MONTA. W. S. R. J. ARCHIM. ELECTOR. 1763. — XX. EINE FEINE MARK. W średnicy cal 1. linii 5. — talara saskiego. Moneta niniejsza nie należy do polskich, lecz dla herbów i tytułów polskich, równie jak następująca, zasługuje na uwagę.
S. G. Popiersie w zbroi, głowa odkryta, włosy długie, w tyle związane kokardą, wokoło napis przedzielony popiersiem: XAVERIUS. D. G. REG.(alis) PR.(inceps) POL.(oniae) LITH.(vaniae) DUX. SAX.
S. O. Tarcza kwadratowa saska, o dwudziestu sześciu polach, obejmujących herby prowincji saskich, nakryta mitrą. Pod tarczą litery myncarza E. D. C. wokoło napis w dwóch wierszach przedzielony mitrą: ELECTORATES SAXONIAE ADMINISTRATOR. 1766. — X. EINE MARCE F.(ein). W średnicy cal 1. linii 9 ½ . — Talar saski.
§. 614. Tab. 48. Nr. 580.
S. G. Popiersie w szacie duchownej, na szyi wstęga, a na piersiach gwiazda orderu Sgo Stanisława; wokoło napis rozdzielony: CAI.(etanus) SOŁTYK EPL(scopus) CRAC.(oviensis) DUX SEVERIAE.
S. O. W wieńcu napis w pięciu wierszach: MONETA AUREA DUCATUS SEVERIAE A.fnno) 1762. — Dukat xięstwa siewierskiego, nader rzadki. Jest w zbiorze Hr. Fr. P. i Fr. Greenbauma w Krakowie.
§. 615. Tab. 48. Nr. 581.
S. G. Jak na poprzedzającym, lecz z tyłu głowy mniej włosów.
S. O. W wieńcu napis w pięciu wierszach: GROSSUS ARGENTEUS DUCATUS SEVERIAE A. 1761. — Grosz xiestwa siewierskiego, nader rzadki. Jest w zbiorze Hr. Fr. P. i B. w K.