Recherche avancée Recherche avancée

Zygmunt III


1587—1632.

DUKATY

§. 200. Tab. 18. Nr. 220

S. G. Król w całej postaci, okryty zbroją, na głowie korona, w prawej ręce berło, a lewą przytrzymuje miecz przy boku, pod nogami dwa młotki na krzyż złożone, znak menniczny; w obwodzie perłowym napis rozdzielony koroną, i nogami: SIG. III. D. G. HEX. POLO. M. D. L. 

S. O. Tarcza czteropolowa, ukoronowana, na której orły i pogonie, a w środku mała tarcza Wazów; pod główną tarczą, mała tarcza z herbem Lewart podskarbiego koronnego Jana Firleja; w obwodzie perłowym napis rozdzielony: DESIG. (natus) SVE. M. D. L. RU. PR. 1592. — Dukat koronny, jest w zbiorze Hr. Fr. P. nadzwyczaj rzadki.  

§. 201.

S. G. Popiersie w czapce polskiej, w około: SIGIS. III. D. G. RE. PO. MA. DUX. LIT. RU.

S. O. Herby polskie i litewskie, a w środku szwedzkie; w obwodzie napis: NEC. NON. SVECORUM. GOTOR. VANDALORUMQ. ETC. REX. Waży 5 duk. podług Kohlera. 

§. 202. Tab. 18. Nr. 221. A. 

S. G. Popiersie w płaszczu, ukoronowane, kryza duża hiszpańska, w obwodzie perłowym: SIGISMUN. III. D. G. REX. POL. M. D. L. pod popiersiem między wyrazami herb Lewart podskarbiego koronnego Jana Firleja. 

S. O. Tarcza ozdobna, czteropolowa, na której orły i pogonie, ukoronowana, u spodu zakończona spiczasto, a u góry wgięta, w środku mała tarcza Wazów; w obwodzie perłowym napis: MONĘ. NO. AUR. REGNI. POLON. 95. Z prawej strony korony pierścień myncarza Gobla, a z lewej trójkąt myncarza Gonzala. — Dukat koronny z r. 1595. jest w Czackim. 

§. 203.

S. G. Popiersie ukoronowane, w obwodzie napis: SIG. III. D. G. REX. POLO.

S. O. Ukoronowane herby; w obwodzie napis: DESIG. (natus) SVEC. M. D. L. RU. PR. 1599. Dukat koronny, podług Kohlera.

§. 204. Tab. 18. Nr. 221. B.

S. G. Popiersie zbrojne, ukoronowane, płaszcz na ramieniu, przy którym duża kokarda, na piersiach order złotego runa, i duża kryza, wąs długi; korona wchodząc w obwód rozdziela rok 16—28, w obwodzie perłowym napis: SIGIS. III. D. G. REX. POL. M. D. LIT. RUS. P. (russiae) M. (asoviae), pod popiersiem między wyrazami jest tarcza z herbem Półkozic podskarbiego koronnego Hermolausa Ligęzy. 

S. O. Tarcza czteropolowa, ukoronowana, na której orły i pogonie, a w środku mała tarcza czteropolowa szwedzka, w środku której jest herb Wazów; to wszystko obwiedzione orderem złotego runa, w obwodzie perłowym napis: SAM. LIV. NE. NO. SVE. GOT. VAN. Q. Hri. (hereditarius) REX. po obydwóch stronach korony rozdzielone litery J. J. oznaczające myncarza Jakóba Jakóbsohna. — Rzadki dukat koronny, nabyłem go za Złp. 40. 

§. 205.

S. G. Popiersie ukoronowane; w obwodzie napis: SIGIS. III. D. G. REX. PO. M. D. L.

S. O. Herb, w obwodzie: MONETA. AUR. MAG. DUC. LI. Tak opisał Kohler dukat litewski Zygmunta III., lecz ani widziałem go, ani słyszałem, żeby który zbiór posiadał takowy w autentycznym oryginale. 

§. 206. Tab. 18. Nr. 222.

S. G. Popiersie ukoronowane, w zbroi i w płaszczu, na piersiach order złotego runa, kryza mała, w obwodzie perłowym: SIGIS. IM. D G. REX. POL. M. D. L. R. PR. 

S. O. Ozdobny herb Gdańska, tarcza okrągła, pod podstawą której są litery myncarskie S. B. — w obwodzie perłowym napis: MON. AUREA. CIVI. GEDANENSIS. 1631. Dukat gdański; jest w zbiorze P. P. 

§. 207. Tab. 18. Nr. 223.

S. G. Popiersie ukoronowane, w zbroi, kryza duża, w obwodzie perłowym napis przedzielony koroną: SIGIS. 3. D. G. REX. POL. M, D. L. R. PR.

S. O. Herb Gdańska, tarcza ozdobna podiugowata, na której kwiatek zatknięty; w obwodzie perłowym napis: MONĘ. AUREA. CIVI, GEDANENSIS. 1610. znak myncarski, w miejscu którego na niektórych exemplarzach z tego samego roku i stempla jest, zbrojna ręka ze sztyletem, t. j. herb Brandys. — Dukat gdański odmiennego stempla. 

§. 208.

S. G. Popiersie ukoronowane, w zbroi, z dużą kryzą; w obwodzie napis: SIGISMUND. III. D. G. REX. POL. D. PRUS. 

S. O. Herb Gdańska, nad którym między łbami lwów jest monogram złożony z liter Greckich I. X. P. oznaczających Jesus Christus Rex; w obwodzie napis: MONĘ. NO. AUR. CIVI. GEDANENSIS: 88. ręka zbrojna, herb Brandys, rządzcy mennicy tegoż nazwiska.

Rzadki dukat gdański z r. 1588.

§. 209. Tab. 18. Nr. 224.

S. G. Popiersie ukoronowane, zbrojne, na ramieniu lwi łeb, kryza na dół zwieszona; w obwodzie perłowym napis przedzielony koroną: SIGIS. 3. D. G. REX. POL. ET. SVE. D. (ominus) P. (russiae). 

S. O. Jak na poprzedzającym,. lecz z rokiem 97. Dukat gdański z r. 1597 odmiennego stempla, jest u mnie; nabyłem go za Zip. 30. — W zbiorze cesarskim w Wiedniu jest dukat tegoż stempla, lecz w tytułach opuszczono literę D. przez co czytać można Et Sveciae Princeps.

§. 210.

S. G. Ukoronowane popiersie, głowa mała, na piersiach złote runo; w obwodzie napis: SIGIS. III. D. G. REX. POLON. M. D. LIT. R. P. 

S. O. Na podstawie,, ozdobionej głową skrzydlatego anioła, herb Gdańska; w obwodzie: MONETA. AUREA. CIVIT. GEDANENSIS. 1614. herb Brandys jak wyżej. — Dukat gdański. 

TALARY I PÓŁTALARY

§. 211. Tab. 18. Nr. 226.

S. G. Popiersie ukoronowane, w zbroi, i w płaszczu podobnym do ornatu, kryza mała, twarz młoda, w obwodzie napis: SIGISMUND. III. D. G. REX. POL. ET. DES. (ignatus) SVECIAE. MAG. D. LITVA.

S. O. Miecz goły rzymki, do góry obrócony, którego koniec ostrza i gałka rękojeści, wchodząc w obwód, przedzielają napis. Po prawej stronie gaiki w obwodzie jest tarcza z herbem Przegonią podskarbiego koronnego Jana Dolskiego. W obwodzie napis: PRO. JURE. ET. POPULO. 1587. wyrazy poprzedzielane różyczkami. — Numismat ten policzył uczony Felix Rentkowski w Spisie Medalów polskich do medali Zygmunta III, lecz sądzę, iż wypada go raczej uważać jako lekki talar, a nie medal, gdyż tylko na monetach kładziono herby podskarbiów, nigdy zaś na medalach, chyba że takowe były bite na ich cześć, jak tego mamy dowód na medalu Morsztyna i t. p. lecz w żadnym innym razie. Płytkość stempla, wielkość i waga tego talara, są prawie te same, jak talara z tegoż roku, na którym głowa w czapce, (niżej opisanego) talara z liczbą 60 i 30, i innych lekkich talarów, bitych na początku panowania Zygmunta III. W prawdzie bardzo mało wybito exemplarzy niniejszego talara; bydź może, iż tylko był próbą menniczną, którą odrzucono, gdyż na ówczas często zmieniano stopę i kształt monety. Że na tym talarze nie ma wyrazu „Moneta“ to nie stanowi, iżby nią nie był, gdyż mamy monety z czasów Zygmunta I, Zygmunta Augusta, Zygmunta III. i innych z legendami, Justus ut palma florebit — Deus in virtute tua laetabitur Rex-Qui habitat in coelis, irridebit eos. Deus providebit. etc. Talar ten jest bitym w pierwszym roku panowania Zygmunta III, a za życia ojca jego Jana III. króla szwedzkiego, na przypadek śmierci którego Zygmunt III. mając sobie zapewnioną koronę szwedzką, używał tytułu: Designatus Rex Sveciae. — Ze zbioru Hr. Fr. P. 

§. 212.

S. G. Popiersie zbrojne, ukoronowane, w prawo obrócone, na szyi duża kryza, w obwodzie napis: SIGISMUND. III. D. G. REX. POL. ET. DES. (ignatus) SVECIAE. MAG. DUX. LITVA.

S. O. Tarcza czteropolowa, ukoronowana, na której orły i pogonie, w środku której mała tarcza szwedzka z trzema koronami; po bokach głównej tarczy rozdzielony rok 1587, w obwodzie napis: RUSSIAE. PRUSSIAE. MAS0VI. SAMOGITIAE. LIVONIAE. — Talar koronny. Oprócz popiersia z dużą głową, zasługuje i to na uwagę, że na tym talarze nie umieszczono herbu familijnego Wazów, to jest snopka. — Madai Voltstand: Thaler-Cabi. 2 Thl. p. 136. 

§. 213. Tab. 18. Nr. 227.

S. G. Popiersie w todze, kryza duża, wąs długi, broda krótka, na głowie kapelusz z bogatą przepaską, a z tylu kitka; w obwodzie rozdzielonym napis w dwóch wierszach: SIGIS. III. D. G. RE. PO. MA. DUX. LIT. RUS. PRUSSIAE. MASOVIAE. SAMG. LIVON. 

S. O. Tarcza czteropolowa, ukoronowana, na której orły i pogonie, a w środku herb Wazów na tarczy czteropolowej szwedzkiej, w około napis: NEC. NON. SVECORUM. GOTOR. VANDALORUMQ. ETC. REX. Jakkolwiek na tym numismacie nie ma ani roku, ani herbu podskarbiego, wszelako umieszczam go między talary, gdyż może bydż próbą menniczną, a nie medalem, wiadomo nam bowiem jest, że podobnego stempla były bite lekkie talary w początku panowania Zygmunta III. jak tego dowodzi następujący exemplarz. 

§. 214. Tab. 19. Nr. 228

S. G. Popiersie w kapeluszu, odmienne od poprzedzającego, ozdoba na ramieniu, w około napis rozdzielony: SIGIS. III. D. G. REX. POL. MAG. DUX. LIT. 

S. O. Tarcza czteropolowa, ozdobna, ukoronowana, na której orły i pogonie, a w środku mała tarcza szwedzka z trzema koronami; po bokach głównej tarczy rozdzielony rok 1587, a pod tarczą litery J. D. podskarbiego Jana Dulskiego, a pod literami w obwodzie między wyrazami tarcza herbowa Przegonią tegoż podskarbiego; w obwodzie napis: RUSSIAE. PRUSSIAE. MASOVI. SAMOGITIAE. LIVONIAE. Talar lekki koronny, bardzo rzadki, nabyty za Zip. 110. Taki talar, równie jak i poprzedzający, jest także, w zbiorze Hr. Fr. P. 

§215.

S. G. Popiersie w zbroi, i w płaszczu, kołnierz gładki ząbkowany wyłożony, na piersiach order złotego runa, głowa odkryta, wąs długi, broda hiszpańska; w około napis: SIGISMUNDUS. III. D. G. POLONIAE. ET. SVECIAE. REX. 

S. O. Tarcza czteropolowa, ozdobna, ukoronowana, na której orły i pogonie, a w środku na czteropolowej tarczy szwedzkiej herb Wazów; z prawej strony głównej tarczy litery J. J. a z lewej V. E. myncarzy, to wszystko otoczone łańcuchem orderu złotego runa. W obwodzie perłowym napis: MAGNUS. DUX. LITVA. RUS. PRUS. MAS. SAM. LIVON. W średnicy cal 1. linii 11. — Talar podwójny.  

§.216. Tab. 19. Nr. 229.

S. G. Ta sama, jak na poprzedzającym, lecz w obwodzie perłowym napis: SIGISMUN. III. D. G. REX. POLO. MAG. DUX. LIT. RUS. PRUSMAS. SAM. LIVO. etc. †

S. O. Herby, jak na poprzedzającym, w około napis: NEC. NON. SVECO. GOTO. WANDALORUMQ. HAEREDITA. (rius) REX. 

Talar podwójny koronny, bardzo rzadki, w prawdzie tej wielkości, jak pojedynczy, lecz jeszcze raz tak gruby. Jest w zbiorze Hr. Fr. P. 

§. 217.

S. G. Pół osoby zbrojnej, ukoronowanej, wąs duży, broda krótka, kołnierz wyłożony hiszpański ząbkowany, w prawej ręce berło, a w lewej rękojeść od miecza, po obydwóch stronach głowy przedzielona liczba roku 1590, pod popiersiem w obwodzie herb Lewart, podskarbiego koronnego Jana Firleja, nad koroną w obwodzie flores podobny do rogu jelenia, znak myncarski; w perłowym obwodzie napis: SIGISMUNDUS. III. D. G. REX. POLONIAE. 

S. O. Ukoronowany orzeł, na którego piersiach tarcza ukoronowana Wazów; w perłowym obwodzie napis: MAG. DUX. LITVA. RUS. PRUS. MAS. wyrazy poprzedzielane liliowemi krzyżami. — Talar koronny bity w początku panowania Zygmunta III, bez tytułu szwedzkiego. Jest wystawionym w rycinie w dziele: Munzbuch, darin zu besehen, die besten und schönsten, sowohl alte als neue Geld-Munzen. 1636. Jego opis znajduje się także w dziele: Vollstandiges Thaler-Cabinet z r. 1747 k. 123.

§.218.

S. G. Popiersie w zbroi, ukoronowane, w prawej ręce berło, wokoło napis: SIGISMUNDUS. III. D. G. REX. POL. M. D. LIT.

S. O. Tarcza czteropolowa, ukoronowana, na środku której jest herb Wazów, korona rozdziela rok 1592, w około napis: RUSSIAE. PRUSSlAE. SAMO. LIVO. SVEC. REX. — Talar ten koronny jest także opisanym w dziele: Volstaendiges Thaler-Cabinet z r. 1747 k. 123.  

§.219. Tab. 19. Nr. 230.

S. G. Popiersie w ozdobnej zbroi, przepasane szarfą, kryza duża, głowa odkryta, w obwodzie napis: SIGISMUND. III. D. G. POLONL ET. SVECIAE. REX. 

S. O. Tarcza czteropolowa, ukoronowana, w środku której tarcza herbowa Wazów, to wszystko otoczone orderem złotego runa; w obwodzie napis: MAG. DUX. L. RUS. PRUS. MAS. SAM. LIVO. 614. 

Talar czworograniasty z r. 1614. nazywany pospolicie klippą, jest w zbiorze Hr. Fr. P. niemniej opisany w Madaia Vollstaend. Thlr. Cabi. 1. Th. k. 114. Na licytacyi po Xięciu Radziwille, wojew. wileńskim, był sprzedanym za ZŁp. 30.

§.220. Tab. 19. Nr. 231—232.

S. G. Pół osoby w zbroi gładkiej bez ozdób, w kryzie, z przewieszoną szarfą, na piersiach złote runo, na głowie korona, w prawej ręce miecz, a w lewej jabłko królewskie; w obwodzie napis: SIGIS. III. D. G. REX. POLO. M. D. LIT. RUS. PRUS. MAS. 

S. O. Tarcza ozdobna czteropolowa, ukoronowana, na której orły i pogonie, a w środku herb Wazów, otoczony herbami szwedzkiemi i gockiemi; po bokach tarczy rozdzielony rok 1620, a pod rokiem niżej rozdzielone litery myncarzy JJ—VE. pod tarczą jest herb Sas podskarbiego koronnego Mikołaja Daniłowicza, przedzielający liczbę 60, oznaczającą ilość półgroszy zawartych w talarze, to wszystko otoczone łańcuchem złotego runa; w obwodzie napis: SAM. LIVAE. NEC. NO. SVE. GOT. VAND. Q. URI. (hereditariuś) REX. — Nr. 232 z r. 1622 i liczbą 30 pod tarczą, jest odmiennego stempla. Są to dwa lekkie talary różnych stempli, jednakowej wagi i wartości, gdyż na jednym wyrażono wartość 60 półgroszy, czyli kopę, a na drugim 30 całkowitych groszy. Niektórzy niemieccy pisarze, a za nimi idąc Madai, wiedząc, że w Polszczę szlachcic zabójstwo kmiecia lub żyda mógł okupić pieniędzmi, i że liczono grosze na kopy, nazwali talary tego stempla Mord-Thaler, lub „kopa za głowę“ a ztąd pozostało bardzo mylne domniemanie, jakoby te talary były bite dla szlachty, na opłacanie niemi główszczyzny, gdy tymczasem była to tylko chwilowa stopa menniczna, którą często na ówczas zmieniano. — Talary te są rzadkie, znajdują się w zbiorach Hr. Fr. P.—B.R. i u mnie. Nr. 231 nabyłem za ztp. 36. Nr. 232 jest także z r. 1627. 

§. 221. Tab. 19. Nr. 233—234.

S. G. Jak w §. 220.

S. O. Jak w §. 220. Są to dwa lekkie talary koronne różnych stempli, na których rok 1623 i 1624 jest umieszczonym pod tarczami, koło herbu Sas.

§. 222. Tab. 20. Nr. 235

S. G. Pół osoby, jak wyżej, lecz głowa duża, w obwodzie napis: SIGIS. III. D. G. REX. POLO. M. D. LIT. RUSS. PRESS. MAS.  

S. O. Tarcze i herby jak w §. 220. lecz po bokach tarczy rozdzielony rok 1627 a pod tarczą herb Półkozic podskarbiego Ligęzy. Talar koronny podwójny, bardzo rzadki, ze zbioru Hr. Fr. P. Wielkość tego talara jest ta sama, jak pojedynczego, lecz jest jeszcze raz tak gruby.  

§. 223. Tab. 20. Nr. 236.

S. G. Podobna jak w §. 222. lecz nieco odmienna, między wyrazami w obwodzie mała tarcza z herbem Półkozic podskarbiego Hermolausa Ligęzy, w ostatnim wyrazie MAS. litera S. opuszczona, zbroja odmienna. 

S. O. Jak w §. 222. lecz tarcza jest w ozdobnej starożytnej ramie, po bokach której litery J.J. oznaczające myncarza Jakóba Jakóbsohna, a pod tern rozdzielony rok 1627. 

Talar koronny ze zbioru naczelnika Banku Pol. Segny

§. 224. Tab. 20. Nr. 237.

S. G. Pól osoby zbrojnej, ukoronowanej, głowa mała, w prawej ręce miecz, a w lewej jabłko królewskie, kryza, złote runo, z tyłu kokarda od szarfy, w obwodzie napis: SIGIS: III. D. G. REN. POL. M. D. LIT. RUS. PRUS. MASO: u spodu pomiędzy wyrazami w obwodzie herb Półkozic podskarbiego Ligęzy. 

S. O. Tarcza czteropolowa, ukoronowana, W środku której mała tarcza Wazów, otoczona herbami szwedzkiemi i gockiemi, po bokach głównej tarczy litery myncarza J.J. a niżej rozdzielony rok 1630, to wszystko otoczone łańcuchem orderu złotego runa; w obwodzie napis: SAM. LIV. NEC. NO. SVE. GOT. VADQ.HR. ( hereditarily ) REN. Talar koronny pospolity, kupiłem go za zip. 15. — Są także talary z tegoż roku odmiennego stempla, na których korona nie jest przezroczystą i małą, lecz przeciwnie dużą i kratkowaną, której kształt bardziej jest podobnym do biretu, jak do korony; widziałem taki talar w zbiorze Dopiera. Talary koronne z r. 1631 są także tego samego stempla, co powyżej opisany. 

§. 225. Tab. 20. Nr. 238.

S. G. Jak w §. 224. postać odmienna. 

S. O. Jak w §. 224. lecz tylko z liczbą 16 początkową roku, reszta opuszczona. — Talar koronny zwyczajny, jest u mnie. 

§. 226. Tab. 20. Nr. 239.

S. G. Jak w §. 224. lecz w napisie, zamiast wyrazu MASOVIAE, jest MASUR, co ma oznaczać Masuriae, lub Masurorum, z tyłu nie ma kokardy przy ramieniu, kryza mała.  

S. O. Jak w 224, lecz bez liter myncąrzy. — Talar koronny, jest u mnie.

§. 227. Tab. 20. Nr. 240.

S. G. Popiersie jak wyżej, w obwodzie napis: SIG. III. D. G. REN. POL. ET. SVEC. M. D. LIT. RUS. PR. MA. SA.  

S. O. Tarcza herbowa miasta Torunia, trzymana przez anioła; w obwodzie napis: MONETA. NOVA. ARGENT. CIVIT. THORUNENSIS. 1630. Rzadki talar toruński, nabyty za złp. 18.

§. 228. Tab. 21. Nr. 241.

S. G. Pól osoby zbrojnej, ukoronowanej, na szyi mała kryza, w prawej ręce miecz, a w lewej jabłko królewskie; w obwodzie perłowym napis: SIGISMUNDUS. DEL GRATIA. SVECORUM. 

S. O. Tarcza czteropolowa, ukoronowana, bez żadnych ozdób, której jedną połowę zajmują herby Polskie, a drugą herby szwedzkie; w środku tarcza herbowa Wazów. Po bokach tarczy rozdzielony rok 9—4. W obwodzie perłowym napis: GOTORUM. WANDALORUM. Q. ET. POLONIAE. REX. — Talar szwedzko-polski z r. 1594; jest u mnie.  

§. 229. Tab. 21. Nr. 242.

S. G. Pół osoby jak wyżej, w obwodzie perłowym napis: SIGISMUN. D. G. SVE. ET. POL. REX. 

S. O. Tarcza owalna, wyginana, ukoronowana, na której trzy lwy, jeden nad drugim, to jest herb Rewia; po bokach tarczy rozdzielona liczba 98, oznaczająca rok 1598, w obwodzie perłowym napis: MONETA. NOVA. CIVITA. REVAL. — Pod tarczą w obwodzie między wyrazami mała tarcza herbowa, na której strzała. Rzadki talar rewelski ze zbioru Fr. Hr. P. 

S. G. Na ozdobnej podstawie trzymają dwa Iwy tarczę ukoronowaną, cztęropolowa, na której herby szwedzkie i gockie, a w środku mała tarcza Wazów; w około napis: GUSTAVUS: ADOLPHUS: D: G: SVEC: GOTH: VAN: REX. M:(agnus) D:(ux) F: (inlandiae). pod tarczą rok 1628. 

S. O. Ozdobna tarcza herbowa miasta Elbląga, w około której napis: MONETA. NOVA. CIVIT. ELBINGENSIS. 1628. — Talar bity w Elblągu w czasie zajęcia tegoż miasta przez Szwedów.

§. 231. Tab. 21. Nr. 244.

S. G. Berło i miecz na krzyż złożone, rozdzielające rok 16—32, nad tern wznosi się korona, u spodu jabłko królewskie, w górze w odcinku napis w półkolu: DEUS. PROVIDEBIT. 

S. O. Przedstawia stempel zwyczajnego talara koronnego ze strony odwrotnej, lecz bez liczby roku. Talar koronny, bity po śmierci Zygmunta III, w czasie bezkrólewia r. 1632. Ten rzadki talar jest w zbiorze Fr Hr: P. i professora Tymoteusza Lipińskiego. 

§. 232. Tab. 21. Nr. 215.

S. G. Jak poprzedzający.

S. O. Tarcza herbowa miasta Torunia, trzymana przez anioła, po bokach której litery J. J. myncarza Jakóba Jakobsona, w obwodzie napis: MONETA. NOVA. ARGENT. CIVIT. THORUNENSIS. — Talar rzadki toruński", bity po śmierci Zygmunta III. w czasie bezkrólewia r. 1632, jest w zbiorze naczelnika Banku Pol. Segny.  

§. 233. Tab. 22. Nr. 246. 

S. G. Pól osoby zbrojnej, ukoronowanej, w prawej ręce miecz, a w lewej jabłko królewskie, w obwodzie perłowym napis: SIGIS. III. D. G. REX. POL. M. D. L. RUS. PRUS. MAS. 

S. O. Tarcza ukoronowana, czteropolowa, na której orły i pogonił, w środku szwedzkie i gockie herby, otaczające snopek "Wazów, po bokach tarczy rozdzielone litery myncarza J. J. pod któremi rok 1628; u spodu tarczy, mała tarcza herbowa Półkozic podskarbiego Ligęzy, to wszystko otoczone łańcuchem orderu złotego runa. W obwodzie perłowym napis: SAM. LIV. NE. NO. SV. GOT. VAD. Q. URL REX. 

Półtalar koronny ze zbioru naczelnika Banku Pol. Segny.  

§. 234.

S. G. Pół osoby jak wyżej. W obwodzie napis: SIGISM. III. D. G, REX. P. M. D. LI. RUS. PRUS. MASO, pod postacią królewską między wyrazami w obwodzie herb Półkozic podskarbiego Ligęzy. 

S. O. Jak poprzedzająca, z rokiem 1630, bez herbu podskarbiego, w obwodzie napis: SAM. LIV. NEC. NO. SVE. GOT. VAD. Q. HR. REX

Półtalar koronny odmiennego stempla, widziałem także z r. 1631. 

§. 235. Tab. 22. Nr. 247. 

S. G. Jak w §. 233. lecz cala postać odmienna, w obwodzie perłowym napis: SIG. III. D. G. REX. POL. ET. SVEC. M. D. LIT. RUS. PRUS. MA.

S. O. Jak w §. 232 lecz nad literami myncarza rozdzielony rok 1631 Półtalar toruński ze zbioru professora Tymoteusza Lipińskiego. 

MONETY DROBNE

§. 236. Tab. 22. Nr. 248

S. G. Pół osoby, jak wyżej. W obwodzie perłowym napis: SIGIS. III. D. G. REN. POL. (16) M. D. LI. RUS. PRU. MA. Liczba 16 oznacza wartość szesnastu groszy. 

S. O. Tarcza czteropolowa, ukoronowana, a w środku mała tarcza Wazów, w obwodzie napis: SAM. LI V. NEC. N. SVE. GOT. VAN. Q. URL R. u spodu pomiędzy wyrazami herb Sas, podskarbiego Daniłowicza; po bokach tarczy rozdzielony rok 1621. — Rzadka szesnastogroszówka, czyli ort koronny, jest w zbiorze P. P. 

§. 237. Tab. 22. Nr. 249.

S. G. Jak poprzedzający, lecz bez liczby 16.

S. O. Jak poprzedzający, lecz z rokiem 1623. Ort koronny zwyczajnego stempla. 

§. 238. Tab. 22. Nr. 250.

S. G. Popiersie ukoronowane, kryza na dół zwieszona, głowa mała, w obwodzie napis: SIGIS. 3. D. G. REX. POLO. M. D. LIT. 

S. O. Tarcza herbowa Wazów, ukoronowana, nad którą liczba wartości VI. a po bokach orzeł i pogoń; pod tern wszystkiem napis w trzech wierszach: GROS. ARGE.SEX.D. REGIS. POLONIAE. Pod napisem rok 1595 przedzielony tarczą herbową i literami J. F. podskarbiego Jana Firleja, herbu Lewart; po bokach tarczy znaki menniczne kwiatek i dwie czwórki grzbietami złączone. 

Rzadka sześciogroszówka koronna; jest w zbiorach F. Hr. P. i P. T. L. 

§. 239.

S. G. Popiersie ukoronowane, w zbroi, kryza na dół spuszczona, głowa duża, w obwodzie napis: SIG. III. D. G. REX. POL. M. D. L. 

S. O. Pomiędzy dwoma gwiazdami liczba wartości VI. pod nią ukoronowana tarcza Wazów, z prawej strony której orzeł, a z lewej pogoń, mające także po bokach gwiazdy. Napis w trzech wierszach: GROS. ARGEN. SEX. D. REGNI. POLONIE. U spodu herb Lewart, podskarbiego Jana Firleja, przedzielający rok 1603. W średnicy cal 1. linia 1. — Tę rzadką sześciogroszówkę, (zupełnie odmiennego stempla jak poprzedzająca,) wynalazł uczony Felix Bentkowski, i ocalił ją z rąk złotnika, który ją był przeznaczył na stopienie wraz z innemi monetami; zdobi ona teraz zbiór J. Z. 

§. 240. Tab. 22. Nr. 251—252. 

S. G. Popiersie ukoronowane, kryza mała, w obwodzie perłowym napis: SIGISMUN. III. D. G. REX. PO. M. D. L. pod popiersiem pomiędzy wyrazami herb Lewart podskarbiego Jana Firleja.  

S. O. Pod koroną liczba wartości VI. pod którą trzy tarcze, to jest: Z orłem, z pogonią, i z herbem Wazów, w położeniu trójkątnem; po bokach ostatniej rozdzielone znaki myncarzy, pierścień Grobla i trójkąt Gonzala. W obwodzie perłowym napis: GROS. ARGEN. SEX. REG. POLONT. 96. Nr. 252 różni się popiersiem. Są to dwie sześciogroszówki, jedna z r. 1596. a druga z r. 1599. 

§. 241.

S. G. Popiersie ukoronowane, w zbroi, kryza duża, bardzo stercząca w tyle; w obwodzie perłowym napis: SIGISMUN. III. D. G. REX. POL. M. D. L. Pod popiersiem między wyrazami w obwodzie jest herb Lewart podskarbiego Jana Firleja. 

S. O. Tarcze polska i litewska obok siebie, pod któremi tarcza Wazów przedzielająca rok 1601. Nad tarczami wznosi się korona, pod którą jest litera M. w obwodzie perłowym napis: GROS. ARGEN. SEX. REG. POLONT. kwiatek. — W średnicy cal 1. linii 2. To jest sześciogrószówka koronna, bita w Malborgu, jak to okazuje litera M. — Jest u mnie. 

§. 242. Tab. 22. Nr. 253.

S. G. Popiersie ukoronowane, w zbroi, kryza duża, naprzód wystająca; w obwodzie napis: SIGISMUN. III. D. G. REX. POL. M. D. L. Pod popiersiem między wyrazami jest herb Sas podskarbiego Daniłowicza.  

S. O. Tarcze polska i litewska obok siebie, pod któremi tarcza Wazów, nad tem wszystkiem wznosi sic korona, pod którą jest liczba IV. przedzielająca lok 1623, W obwodzie perłowym: GROS. ARGEN. SEX. REG. POLO. Sześciogroszówka koronna; jest u mnie.

§.243.

S. G. Popiersie ukoronowane, w zbroi, w obwodzie napis: SIGISMUN. III. D. G. REX. POL. M. D. L. pod popiersiem między wyrazami w obwodzie herb Leliwa. 

S. O. Tarcze, na których orzeł i pogoń, a pod niemi trzecia tarcza Wazów; nad tern wszystkiem wznosi się korona, pod którą jest liczba wartości VI. W obwodzie: GROS. ARGEN. SEX. REG. POLO. 

Na tej sześciogroszówce rok 1623 w ten sposób jest rozłożony, iż pt bokach korony jest rozdzielona liczba 16, a przy herbie Wazów umieszczona liczba 23. Jest w zbiorze pułkownika Przeszkodzińskiego. W średnicy cal 1. linia 1. 

§. 244. Tab. 23. Nr. 254—255 

Dwie sześciogroszówki odmiennych stempli, znacznie mniejszej objętości i wagi od poprzedzających. Nr. 254 jest z roku 1623 z herbem Sas podskarbiego koronnego Mikołaja Danilewicza, a Nr. 255 z herbem Półkozic podskarbiego Hermolausa Ligęzy. — Są u mnie.

§. 245. Tab. 23. Nr. 256.

S. G. Głowa ukoronowana, kryza na dół zwieszona, twarz młoda, w około napis: SIG. III. D. G. REX. POL. ET. DES. (ignatus) SVE. 

S. O. Tarcza ukoronowana, czteropolowa, na której orły i pogonie, w środku mała tarcza Wazów; po bokach tarczy rok 1588 jest w ten sposób ułożony 18/58 L W około napis: M. D. LIT. RUS. PRUS. MAS. ET. (etc.) Pod tarczą między wyrazami jest herb Przegonią podskarbiego koronnego Jana Dolskiego. Rzadka trzygroszówka, czyli trojak koronny, bity tylko w początku panowania Zygmunta III. kiedy jeszcze niebył koronowanym na króla szwedzkiego. — Jest u mnie. 

§. 246. Tab. 23. Nr. 257.

S. G. Głowa, jak wyżej, w około napis: SIG. III. D. G. REX. POL. M. D, L.

S. O. Liczba wartości III, pod nią tarcza Wazów, z prawej strony której orzeł, a z lewej pogoń; pod ten napis w trzech wierszach: GROS. ARG. TRIP. REG. POLONTAE., pod którym herb Przegonią i litery J. D. Jana Dolskiego, rozdzielające rok 1588. Rzadki trojak; obydwa exemplarze różnych stempli są u mnie. 

§. 247. Tab. 23. Nr. 258.

S. G. Jak na poprzedzającym, lecz głowa odmiennego kształtu.

S. O. Pod napisem dwa młotki na krzyż złożone, to jest znak menniczny. Trojak z r. 1589.

§. 248.

S. G. Ukoronowane popiersie z kryzą hiszpańską, w obwodzie napis: SIG. III. D. G. REX. PO. M. D. L.

S. O. Orzeł i pogoń, pomiędzy któremi ukoronowana tarcza Wazów, nad którą jest liczba wartości III, pod tern napis w dwóch wierszach: GROS. ARG. TRI. R. PO. u spodu herb Lewart, z lewej strony litera F. podskarbiego Jana Firleja, a z prawej rok 89. — Trojak koronny z r. 1589 odmiennego stempla od poprzedzającego. — Jest w Joachimie. W średnicy linii 10.  

§. 249. Tab. 23. Nr. 259. 

Trojak koronny z roku 1591 z herbem Lewart i literami J. F. Jana Firleja podskarbiego, i ze znakiem mennicznym, to jest dwoma młotkami na krzyż zlożonemi. — Napisy podobne jak na poprzedzających.

§. 250. Tab. 23. Nr. 260. 

Trojak koronny odmiennego kształtu, odznaczający się popiersiem, i ozdobną tarczą herbową Jana Firleja, przedzielającą rok 1591. — Rzadki exemplarz. Jest także w Czackim. 

§.251. Tab. 23. Nr. 261.

S. G. Popiersie ukoronowane, kryza na dół spuszczona, pod popiersiem mała tarcza z herbem Lewart, przedzielająca napis będący w około: SIGISM. III. D. G. REX. PO. M. D. L

S. O. Liczba wartości III, pod nią, ukoronowaną tarcza z herbem .Wazów, z prawej strony której orzeł, a z lewej pogoń, mające po bokach gwiazdy; pod tern napis w trzech wierszach: GROS. ARG. TRIP. REG. POLOM. Pod napisem pomiędzy pierścieniem Gobla, a trójkątem Gonzala, znakami myncarzy, jest liczba 92. — Trojak koronny z n 1592. Mam także tego samego stempla trzygroszówki z r. 1593—1594. 

§. 252. Tab. 23. Nr.262

S. G. i S. O. Jak W §. 249. lecz stempel różniący się kształtem głowy i położeniem znaków mennicznych. — Trojak koronny z r. 1593. 

§. 253. Tab. 23. Nr. 263.

Trojak koronny z r. 1594, podobnego stempla jak w §. 251. lecz korona ozdobniejsza, i tylko pierścień myncarza Gobla przedziela liczbę roku. 

§. 254. Tab. 23. Nr. 264.

Trojak koronny odmiennego stempla, z roku 1595, który jest wyrażonym przy głowie, herbem Lewart Jana Firleja i dwowa znakami myncarskiemi. 

§.255. Tab. 23. Nr. 265. 

Trojak koronny z r. 1596, podobnego stempla jak poprzedzający.

§. 256. Tab. 23. Nr. 266.

Trojak koronny z r. 1595, odmiennego stempla, z herbem Lewart Jana Firleja, przedzielającym rok 95 i z gryfem myncarza. 

§. 257. Tab. 23. Nr. 267. 

S. G. Popiersie ukoronowane, kryza mała na dół zwieszona, wokoło w obwodzie perłowym napis: SIG. III. D. G. R. POLONI. M. D. L. 

S. O. Znaki i herby, jak wyżej, pod któremi napis w trzech wierszach : GROS. ARG. TR. (iplex) R. (egni) POLONI. 96 pod tem tarcza z herbem Lewart Jana Firleja. — Trojak koronny z r. 1596.  

§. 258. Tab. 23. Nr. 268.

S. G. i S. O. jak na poprzedzającym, lecz kryza duża odmiennego kształtu; na S. O. pod napisem są trzy tarcze herbowe, to jest: herb Lewart i litery J. F. podskarbiego Jana Firleja, herb Radwan i litery S. C Stanisława Cikowskiego, podkomorzego krakowskiego, rządzcy mennicy, herb z literami II. R. Hermana Rytkiera, myncarza olkuskiego. Troja! koronny, bity w Olkuszu z r. 1597. 

§. 259. Tab. 23. Nr. 269.

Trojak koronny z r. 1597 z odmiennem popiersiem, znaki i napis; jak w §. 257.

§. 260. Tab. 23. Nr. 270.

Trojak koronny z r. 1597 odmiennego stempla, bity w Malborgu, jak to okazują znaki i krzyż malborgski obok tarczy Firleja.

§. 261. Tab. 23. Nr. 271. 

Trojak koronny z r. 1598 z herbem Firleja i cyframi myncarza Her. mana Rytkiera.

§. 262. Tab. 24. Nr. 272.

Dwa trojaki koronne, jeden z r. 1598, a drugi z r. 1599, z herbem Firleja, obok którego jest litera P. oznaczająca Poznań miasto, gdzie ta moneta bita. 

§. 263. Tab. 24. Nr. 273.

Trojak koronny z r. 1598 bity w Łobzowie, jak to literaL. pod liczbą roku okazuje. Ze zaś bit Zygmunt III. monetę w Łobzowie, dowodzą tego niezaprzeczenie trzeciaki, czyli potrójne denary (Ternarii) łobzowskie, które zamieściłem na Tab. 26. Nr. 306—310. 

§. 264. Tab. 24. Nr. 274.

Trojak koronny z r. 1598 bity w Bydgoszczy, jak to litera B. wskazuje.

§. 265. Tab. 24. Nr. 275.

Trojak koronny z r. 1600 z herbem Lewart, Firleja; mam także taki sam trojak, na którym przy orle jest litera P. oznaczająca Poznań. 

§. 266. Tab. 24. Nr. 276.

S. G. Popiersie ukoronowane, w lewo obrócone, pod którem mała tarcza Firleja z herbem Lewart, a od niej zaczyna się napis będący w około; SIGISM. III. D. G. REX. PO, M. D. L

S. O. Herby i znaki jak na poprzedzających, pod któremi napis w czterech wierszach: GROS. ARG. TRIP. REG. POLOM. 1600 K. — Litera K. wskazuje miejsce gdzie ten trojak koronny bity, to jest Kraków. Mam także tego stempla z r. 1601, a który równie jest rzadkim. 

§. 267. Tab. 24. Nr. 277.

S. G. i S. O. jak w §. 265. lecz przy orle jest litera P. a przy pogoni litera O. oznaczające Poznań. Trojak ten jest w zbiorze Naczelnika Banku Pol. Segny. 

§. 268. Tab. 24. Nr. 278.

Trojak koronny z r. 1621. z herbem Sas, podskarbiego Mikołaja Danilewicza. 

§. 269. Tab. 24. Nr. 279—280.

S. G. Popiersie ukoronowane, z kryzą, w obwodzie napis: SIGIS. III. D. G. R. PO. M. D. L. pod popiersiem w odcinku liczba wartości 3.

S. O. Tarcza czteropolowa, ukoronowana, na której orły i pogonie, a w środku mała tarcza Wazów; w obwodzie napis: III. CRU. REG.POL. 1615. Pod tarczą między wyrazami herb Habdank, podskarbiego koronnego Stanisława Warszyckiego. — Mam także z rokiem 1616. N. 280. z rokiem 1618, a pod tarczą z herbem Sas, Mikołaja Danilewicza, podskarbiego koronnego, jest w zbiorze Naczelnika Banku Pol. Segny, i należy do bardzo rzadkich monet. Są to: tres cruces regni Poloniae, trzy krajcary, nazywane pospolicie półtorakami. 

§. 270. Tab. 24. Nr. 281.

S. G. Orzeł ukoronowany, na którego piersiach tarcza Wazów. Pod orłem między napisem w obwodzie tarcza, na której liczba 3. oznaczająca trzy półgroszki. XV obwodzie napis: SIGIS. 3. D. G. REX. P. M. D. L. 

S. O. Jabłko królewskie, w środku którego jest liczba 24, oznaczająca, że talar zawierał takich 24 sztuk; po bokach krzyża rozdzielona liczba 14, oznaczająca rok 1614; pod jabłkiem herb Habdank, podskarbiego Stanisława Warszyckiego. XV obwodzie napis: MONĘ. NO. REG. POLO. Rzadki półtorak koronny.

§. 271. Tab. 24. Nr. 282—283

Dwa półtoraki odmiennych stempli od poprzedzającego, Nr. 282. z rokiem 1614, i z herbem Habdank, a Nr. 283. z rokiem 1623, z herbem Sas. 

§. 272. Tab. 24. Nr. 284.

S. G. Popiersie z odkrytą głową, kryza mała, pod popiersiem herb Lewart Firleja, w obwodzie napis: SIGISM. 3. D. G. REGN.(ans) M. D. L

S. O. Dwie kończate tarcze obok siebie, na jednej orzeł, a na drugiej pogoń, pod tern mata tarcza Wazów; nad tarczami wznosi się korona. W obwodzie napis: GROSUS. REG. POLONI. 9. Ten osobliwszy grosz bity w podtem srebrze, jest w zbiorze Pułkownika Przeszkodzińskiego, lecz z powodu lichego srebra, mylnych i nie właściwych napisów, znacznie mniejszej wagi i objętości od zwykłych groszów bitych w początku panowania Zygmunta III, zdaje się bydz ówcześnie fałszowaną monetą, jak to często wydarzało się za Zygmunta III, kiedy niedbalstwo i zły zarząd mennicy dozwalały coraz bardziej podleć monecie, a fałszerstwo takowej uchodziło bezkarnie. W roku 1588 złoty polski wart był złotych dzisiejszych 9. gr. 18. szel. 1. a z postępem czasu tak dalece podlała moneta, ze tenże sam złoty polski, przez przydanie przesadzonej ilości miedzi, wart był zaledwie w r. 1620. dzisiejszych Zip. 4. gr. 15. Król utyskiwał bezskutecznie na takowe nadużycia. Mowa miana od tronu r. 1606 znajdująca się w diaryuszu z tegoż roku, dostatecznie o tem przekonywa. 

§. 273. Tab. 24. Nr. 285. 

S. G. Popiersie ukoronowane, w zbroi, głowa mała, pod popiersiem herb Lewart Jana Firleja, w obwodzie napis; SIGIS. III, D. G. REN. PO. M. D. L. 

S. O. Dwie tarcze polska i litewska obok siebie, nad niemi korona, pod tarczami ukoronowany herb Wazów, przedzielający litery S. C. H. R. oznaczające Stanisława Cikowskiego, podkomorzego krakowskiego, rządzcę mennicy, i Hermana Rytkiera, myncarza olkuskiego. W obwodzie napis: GROSSUS. REGNI. POLO, u spodu pomiędzy wyrazami liczba 96 rozdziela tarczę z herbem Przegonią Jana Dolskiego, od tarczy, na której znak Rytkiera. Na niektórych exemplarzach zamiast herbu Przegoni jest herb Radwan. — Rzadki grosz koronny z r. 1596. Jest w zbiorze Naczelnika Banku Pol. Segny, Pułkownika Przeszkodzińskiego, i w Czackim. 

§. 274. Tab. 24. Nr. 286.

S. G. Popiersie ukoronowane, kryza na dół spuszczona, pod popiersiem na malej tarczy jabłko królewskie, znak menniczny, w obwodzie perłowym napis: SIGIS. III. D. G. REX. PO. M. D. LI.

S. O. Dwie tarcze wygięte, obok siebie, na jednej orzeł, a na drugiej pogoń, pomiędzy tarczami w górnej części ukoronowana tarcza Wazów; nad tein wszystkiem wznosi się duża korona. W obwodzie perłowym napis: GROSUS. REGNI. POLONIE. 1. 5. 9. 3. herb Lewart rozdziela litery J. F. Jana Firleja; u spodu między wyrazami herb Topór i litery C. R. myncarza. — Rzadki grosz koronny, jest w zbiorze Naczelnika Banku Pol. Segny. 

§. 275. Tab. 24. Nr. 287.

S. G. Popiersie ukoronowane, z dużą kryzą, w około napis: SIGIS lINDUS. III. D. G. REX. POL. M. D. L.

S. O. Orzeł ukoronowany, na którego piersiach tarcza herbowa Wazów, pod orłem między wyrazami herb Lewart Jana Firleja; w obwodzie napis: GROSSUS. REGNI. POLONIAE. 1604. Grosz koronny z dobrego srebra. Jest w zbiorze Naczelnika Banku Pol. Segny i u mnie. 

§. 276. Tab. 24. Nr. 288.

S. G. Popiersie małe ukoronowane, w obwodzie napis: SIG. III. D. G. REX. POL. M. D. LI.

S. O. Jak na poprzedzającym, lecz z rokiem 1605. Grosz koronny z bardzo podłego srebra, dowodzący nędzny stan ówczesnej mennicy, która biła do roku 1599 grosze i szelągi z śrebra 5 tej próby, później zaś do r. 1615 zaledwie z srebra 4 tej próby, oraz ujęto im prawie połowę poprzedniej wagi, a tern samem zmniejszono ich objętość. 

§. 277. Tab. 24. Nr. 289.

S. G. Duża korona, przyozdobiona po bokach dwoma różyczkami, a pod nią napis w trzech wierszach: SIG. III. D. G. REX. POL. M. D. L.  

S. O. Orzeł ukoronowany, na którego piersiach tarcza herbowa Wazów; pod orłem tarcza z herbem LeWart Jana Firleja. W obwodzie napis: GROS. REG. POL. 1608. — Grosz koronny. 

§. 278. Tab. 24. Nr. 290. 

S. G. i S. O. Jak na poprzedzającym, lecz pod orłem jest tarcza z herbem Pilawa, podskarbiego koronnego, Balcera Stanisławskiego. Grosz koronny z r. 1613. 

§. 279. Tab. 25. Nr. 291.

S. G. i S. O. Jak na poprzedzających, lecz pod orłem jest herb Sas, podskarbiego koronnego, Mikołaja Daniłowicza. — Grosz koronny z r. 1623 z podłego śrebra, znacznie mniejszy od poprzedzających. Te trzy grosze różnych stempli są u mnie. 

§. 280. Tab. 25. Nr. 292

S. G. Cyfra królewska ukoronowana, mająca po bokach litery J. D. podskarbiego Jana Dulskiego, a u spodu tegoż herb Przegonią; w obwodzie perłowym napis: SIG. III. D. G. REX. POL. M. D. LIT. 

S. O. Tarcze polska i litewska obok siebie pod koroną, u spodu tarcza Wazów; w obwodzie napis: SOLIDUS. REG. POLON. 1589. — Szeląg koronny.  

§. 281. Tab. 25. Nr. 293 

S. G. Cyfra królewska ukoronowana, w środku której herb Wazów, a pod cyfrą herb Firleja Lewart; w podwójnym perłowym obwodzie napis: SIG. III. D. G. REX. POL. D. (ominus) P. (russiae).  

S. O. Tarcza polska i litewska obok siebie, u spodu spiczasto zakończone, nad niemi korona, u spodu pomiędzy tarczami liczba 92; w obwodzie napis: SOLIDUS. REGNI. POLONIAE. i znaki myncarzy: trójkąt Gonzala i pierścień Grobla. — Szeląg koronny z r. 1592 bity w Malborgu.

§. 282. Tab. 25. Nr. 294.

S. G. Cyfra królewska ukoronowana, pod którą tarcza z herbem Lewart i litery J. F. Jana Firleja, w obwodzie perłowym napis: SIG. 3. D. G. R. POLONI. 93.

S. O. Pod koroną tarcza polska i litewska obok siebie, a u spodu tarcza Wazów; w około napis: SOLID. RE. POLO. M. D. L. Szeląg koronny z r. 1593 służący zarazem i dla Litwy. 

§.283. Tab. 25. Nr. 295.

S. G. Cyfra królewska ukoronowana, w środku której tarcza Wazów, a pod nią tarcza z jabłkiem królewskiem, znak menniczny; w obwodzie perłowym napis: SIGIS. III. D. G. REX. PO. M. D. L. 

S. O. Tarcze polska i litewska obok siebie, pomiędzy któremi u spodu tarcza z herbem Topór, nad tern wszystkiem wznosi się korona; wokoło napis: SOLIDUS. REGNI. POLONIE. 1594 i liczba wartości oznaczająca 3. denary. — Szeląg koronny. 

§. 284.

S. G. Ukoronowana cyfra S. w środku której jest herb Wazów; w obwodzie napis: SOLI. REG. POLON. 97.

S. O. Na dwóch pól tarczach złączonych z sobą orzeł i pogoń, u góry w obwodzie herb Lewart, obok którego litery J. F. Jana Firleja; u spodu pod tarczami herb wyobrażający kwiatek, obok którego są litery II. R. Hermana Rytkiera, myncarza olkuskiego. W obwodzie napis: SIGIS. III. D. G. REX. PO. M. D. L. — Szeląg koronny z r. 1597 bity w Krakowie lub w Olkuszu. — W średnicy linii 9.  

§. 285. Tab. 25. Nr. 296.

S. G. Ukoronowany herb Wazów, pod nim orzeł i pogoń, a pod tern herb Lewart; w obwodzie perłowym napis: SIGI. 3. D. G. REX. POL. M. D. L. 

S. O. Cyfra królewska ukoronowana, przedzielająca liczbę 98, a pod cyfrą litera F. Firleja, w obwodzie perłowym napis: SOLIDUS. REGNI. POLO. Szeląg koronny zr.1598.  

§. 286. Tab. 25. Nr. 297.

S. G. Cyfra królewska ukoronowana, mająca w środku tarczę Wazów, przedziela liczbę roku 99, w obwodzie perłowym napis: SIG. 3. D. G. REX. PO. M. D. L.

S. O. Pod koroną orzeł i pogoń, pod tern litera F. Firleja, pod którą jest tarcza z herbem Lewart; w obwodzie perłowym napis: SOLIDUS. REGNI. PO. Szeląg koronny z r. 1599.  

§. 287

S. G. Cyfra S. ukoronowana, przedzielająca rok 1600, pod cyfrą są litery myncarza K. B. w obwodzie perłowym napis: SIG. III. D. G. REX. PO. M. D. L.

S. O. Orzeł i pogoń, nad któremi korona, u spodu pomiędzy czterema gwiazdami herb Lewart wchodzący w obwód. W obwodzie perłowym napis: SOLIDUS. REG. POL. — W średnicy linii S.4 — Szeląg koronny 

§. 288. Tab. 25. Nr. 298.

S. G. Cyfra S. ozdobna, ukoronowana, w środku której herb Wazów, pod nią pomiędzy wyrazami herb Lewart; w podwójnym perłowym obwodzie napis: SIG. III. D. G. REX. PO. D. (ominus) P. (russiae). 

S. O. Tarcz polska i litewska obok siebie, u spodu spiczasto zakończone, nad niemi korona wchodząca w obwód i przedzielająca liczbę roku 1601. U spodu pomiędzy tarczami litera M. oznaczająca Malborg. W obwodzie perłowym napis: SOLIDUS. REG. POLO. — Szeląg koronny bity W Malborgu. — Mam także tego samego stempla i roku szeląg, na którym w miejscu litery M. jest litera K. oznaczająca Kraków. 

§.289. Tab. 25. Nr. 299.

S. G. Cyfra S. ukoronowana, w środku której herb Wazów, przedziela liczbę roku 13; w obwodzie perłowym: SOLIDUS. REGNI. POLO.

S. O. Orzeł ukoronowany, na którego piersiach tarcza z herbem Wazów; w obwodzie perłowym napis: SIG. III. D. G. REX. POLONIAE 

Szeląg koronny z r. 1613, znacznie mniejszy od poprzedzających.

§. 290. Tab. 25. Nr. 300

S. G. Jak na poprzedzającym, lecz bez tarczy Wazów, a w obwodzie perłowym napis: SIG. III. D. G. REX. POL. D. P. 

S. O. Tarcze polska i litewska obok siebie, a nad niemi korona; w obwodzie perłowym napis: SOLIDUS. REGNI. POLONIAE. Szeląg koronny z r.1613 odmiennego stempla, bity w Malborgu. 

§. 291. Tab. 25. Nr. 301.

S. G. Orzeł ukoronowany, na którego piersiach tarcza Wazów, pod orłem między wyrazami herb Sas, podskarbiego Mikołaja Daniłowicza; w obwodzie napis: SIGIS. III. D. G. REX. P. M. D. L.  

S. O. Korona królewska; w obwodzie napis: MONĘ. NO. REG. POLON. 1620. — Nowy szeląg koronny.

§. 292. Tab. 25. Nr. 302.  

S. G. Pod koroną, mającą dla ozdoby po bokach gwiazdki, cyfry S,R. oznaczające Sigismundus Rex, a niżej tarcza z herbem Wazów. 

S. O. Napis w czterech wierszach: SOLID. REGNI. POLON. 1622. liczbę roku przedziela herb Sas, podskarbiego Mikołaja Danilewicza. Szeląg koronny.

§. 293. Tab. 25. Nr. 303.

S. G. Cyfra S. ukoronowana, pod którą między wyrazami jest herb Sas, w obwodzie perłowym napis: SIG. III. D. G. R. POL. M. D. L.  

S. O. Pod koroną tarcze polska i litewska obok siebie, pod któremi tarcza Wazów; w obwodzie perłowym napis: SOLID. R. POL. 1623. Szeląg koronny odmiennego stempla. 

§. 294. Tab. 25. Nr. 304.

S. G. Jak w §. 298. lecz z liczbą 25.

S. O. Tarcza czteropolowa, na której orły i pogonie, a w środku mała tarcza Wazów, w obwodzie napis: SIGIS. III. D. G. REX. POLONIE. Szeląg koronny z r. 1625. 

§. 295.

S. G. Cyfra S. w środku której herb Wazów, a nad nią liczba III. w obwodzie napis: SIG. 3. D. G. REX. P. M. D. L. 

S. O. Na dwóch półtarczach obok siebie orzeł i pogoń, nad któremi wznosi się korona, a u spodu pomiędzy tarczami herb Leszczyc, pod którym liczba III. w obwodzie napis: TERNARIUS. 1614. W średnicy linii 6. Denar potrójny koronny, rzadki. 

§. 296. Tab. 25. Nr. 305

S. G. Cyfra S. ukoronowana, w środku której tarcza Wazów, przy cyfrze liczba wartości 3. w obwodzie napis: SIG. 3. D. G. REX. P. M. D. L. 

S. O. Tarcze wygięte polska i litewska obok siebie, nad któremi korona, a u spodu herb Leszczyc; w obwodzie rozdzielony napis: ^TERNARIUS. 1624. Denar potrójny koronny.

§. 297. Tab. 26. Nr. 306.

S. G. Cyfra S. ozdobna, ukoronowana, przedzielająca rok 27, w obwodzie napis: SIG. HI. D. G. REX. PO. M. D. L. 

S. O. Orzeł ukoronowany, na którego piersiach tarcza Wazów, w obwodzie napis: TERNARIUS. LOBAN. (iensis) 1627. — Denar potrójny łobzowski, bity w Łobzowie pod Krakowem. Ze zbioru naczelnika Banku Pol. Segny i pułkownika Przeszkodzińskiego, równie jak i następujące cztery odmiany stempli. 

§. 298. Tab. 26. Nr. 307.

S. G. Jak na poprzedzającym, lecz na cyfrze jest tarcza Wazów.

S. O. Tarcza czteropolowa, na której w górnej części jest orzeł i pogoń, a w dolnej, dla zapełnienia miejsca, brama oznaczająca łobzowski zamek i korony, lub półgwiazdy; w środku tarcza Wazów. W obwodzie napis: TERNARIUS. LOBA. (niensis) 1627. † — Denar potrójny łobzowski odmiennego stempla. 

§. 299. Tab. 26. Nr. 308. 

S. G. i S. O. Jak na poprzedzającym, lecz z liczbą roku 1630 i z wyrazem: LOBZANN. Denar potrójny łobzowski.  

§. 300. Tab. 26. Nr. 309.

S. G. Cyfra S. ukoronowana, w środku której tarcza Wazów, w obwodzie napis: SIG. III. D. G. REX. PO. M. D. L. 

S. O. Orzeł ukoronowany, na którego piersiach tarcza Wazów; w obwodzie napis: TERNARIUS. LOBZAN. (iensis) 1630. Denar potrójny łobzowski, odmienny. 

§. 301. Tab. 26. Nr. 310 

S. G. Jak na poprzedzającym.

S. O. Pod koroną tarcze polska i litewska obok siebie, u spodu znak Łobzowa, w obwodzie napis: TERNARIUS. ŁOBZAN. 30. — Denar potrójny łobzowski z r. 1630, wcale odmiennego stempla od poprzedzających. 

§. 302. Tab. 26. Nr. 311.

S. G. Cyfra S. mająca w środku tarczę Wazów, a nad nią liczba III. co oznacza Sigismundus tertius, po bokach cyfry rozdzielony rok 1596, a pod cyfrą mała tarcza Firleja z herbem Lewart. 

S. O. Korona, po bokach której jest pierścień, znak myncarza Grobla, i trójkąt myncarza Gonzala, pod koroną tarcze polska i litewska obok ciebie, a pod temi mała tarcza Wazów. — Denar koronny bity w Malborgu. 

§. 303. Tab. 26. Nr. 312

S. G. Jak na poprzedzającym, lecz liczba roku wyrażona W skróceniu, i bez znaku podskarbiego.

S. O. Jak na poprzedzającym, lecz bez znaków myncarzy. — Denar koronny z r. 1619. 

§. 304. Tab. 26. Nr. 313.

Ś. G. Cyfra S. ukoronowana, przy koronie gwiazdy, po bokach cyfry liczba 23.

S. O. Pod koroną tarcze polska i litewska obok siebie, pod któremi mała tarcza Wazów. — Denar koronny z r. 1623, odmiennego Stempla. 

§. 305. Tab. 26. Nr. 314.

S. G. Cyfra S. z herbem Wazów w środku, a nad nią liczba III, po bokach cyfry liczba 16.

S. O. Pod koroną dwie tarcze, na jednej orzeł, a na drugiej dwa klucze na krzyż złożone, herb miasta Poznania, pod tarczami herb Wazów. Denar koronny z r. 1616, bity w Poznaniu. Jest W zbiorze pułkownika Przeszkodzińskiego. 

§. 306. Tab. 26. Nr. 315. 

S. G. Cyfra S. ozdobna, ukoronowana, w środku której jest tarcza Wazów, a po bokach liczba roku 27, w obwodzie napis: SIG. III. D. G. REX. PO. M. D 

S. O. Tarcza czteropolowa, ukoronowana, W górnej części której jest orzeł i pogoń, a w dolnej dla zapełnienia miejsca jako ozdoba dwie gwiazdy, i dwa klucze na krzyż, złożone, herb miasta Poznania; w środku mała tarcza Wazów; w obwodzie napis: TERNARI. POS. 1627. Denar potrójny poznański, jest u mnie. 

§. 307. Tab. 26. Nr. 316—317.

S. G. Pod koroną dwa klucze na krzyż złożone, rozdzielające liczbę roku 09, są herbem Poznania. 

S. O. Orzeł, na którego piersiach tarcza Wazów. — Nr. 317 na S. G. nad kluczami nie ma korony, a po bokach jest liczba roku 10. — Dwa te nader rzadkie denary poznańskie, pierwszy z r. 1609, a drugi z r. 1610, które dotąd były nie znane, zdobią zbiór naczelnika Banku Pol. Segny. 

§. 308. Tab. 26. Nr. 318. 

S. G. Orzeł ukoronowany.

S. O. Tarcza wyginana, na której krzyż podwójny, po bokach którego są pierścienie, tarcza rozdziela rok 1602, nad tarczą litery C. W. oznaczające Civitas Wschowa. — Rzadki halerz, bity w Wschowie (Fraustadt) na Szląsku.

§. 309. Tab. 26. Nr. 319.

S. G. Dwie tarcze obok siebie, na jednej orzeł, a na drugiej krzyż Wschowa, nad tarczami rok 1608. — Halerz wschowski jednostronny, odmiennego stempla od poprzedzającego.  

§. 310. Tab. 26. Nr. 320.

S. G. Orzeł ukoronowany, na którego piersiach tarcza Wazów

S. O. Jak na poprzedzających, lecz po bokach tarczy jest rozdzielona liczba roku 10, a nad tarczą zatarta litera W. oznaczająca Wschowę. Halerz z r. 1610, bity w Wschowie. — Jest także opisanym w Czackim. 

§. 311. Tab. 26. Nr. 321. 

S. G. Popiersie ukoronowane, w kryzie hiszpańskiej, w około napis: SIG. III. D. G. REX. PO. M. D. L.

S. O. Liczba wartości III. pod którą tarcza z herbem Wazów ukoronowana, przy koronie orzeł i pogoń, tarcza rozdziela dolną częścią liczbę roku 1590, pod tern napis: GROS. ARG. (enteus) TRIP. M. D. L. pomiędzy dwoma liściąmi koniczyny herb Chalecki podskarbiego litewskiego Dymitra Chaleckiego. Trzygroszówka czyli trojak litewski. 

§. 312.

S. G. Jak na poprzedzającym.

S. O. Liczba wartości III., pod nią herb Wazów, z prawej strony którego orzeł, a z lewej pogoń; pod tern napis w dwóch wierszach: GROS. ARG. TRIP. M. D. L. u spodu rok 1595, przedzielony herbem podskarbiego. Trojak litewski odmiennego stempla.

§. 313. Tab. 26. Nr. 322.

S. G. Jak w §. 311.

S. O. Liczba wartości III. pod którą ukoronowana tarcza Wazów, mająca z prawej strony orla, a z lewej pogoń; pod tern napis w dwóch wierszach: GROS. ARG. TRIP. M. D. L. pod napisem rok 1597 przedzielony znakiem menniczym jelenią głową, i herbem Chaleckim, podskarbiego Dymitra Chaleckiego. — Trojak litewski rzadki.

§. 314. Tab. 26. Nr. 323.

S. G. Jak w §. 311

S. O. Jak na poprzedzającym, lecz liczbę roku 1600. przedziela Łabędź, herb podskarbiego litewskiego Jędrzeja Zawiszy, i herb Topor, rządzcy mennicy. — Rzadki trojak litewski odmiennego stempla, mam także z roku 1595.

§. 315. Tab. 26. Nr. 324.

S. G. Popiersie ukoronowane, w kryzie hiszpańskiej, w około napis: SIG. III. D. G. REX. P. D.(ux) L. (itvaniae).

S. O. Jak w §. 313. lecz liczbę roku 1603. przedziela tylko sam Łabędź, herb podskarbiego litewskiego Jędrzeja Zawiszy, pod którym jest pomiędzy dwoma różyczkami litera V. oznaczająca Wilno. 

Rzadki trojak litewski, hity w Wilnie, mam także taki sam z r. 1602. Są wszelako trojaki tego stempla z innych lat, na których nie ma litery V. 

§.316. Tab. 27. Nr.. 325.

S. G. Orzeł ukoronowany, na którego piersiach tarcza Wazów, w okolo napis: SIG. III. D. G. REX. PO: MA. D. L

S. O. Pogoń, pod którą jest herb Bogorya, podskarbiego litewskiego Hieronima Molowieża, w około napis: GROSS.. MAG. DUC. LI. 1609. Grosz litewski, zwany półtorakiem.

§. 317. Tab. 27. Nk 326—327.

S. G. Orzeł ukoronowany z tarczą Wazów na piersiach, w obwodzie napis: SIGIS. III. D. G. REX. POLO.M. D. LITVA.

S. O. Pogoń, pod którą herb podskarbiego, jak na poprzedzającym, w obwodzie napis: GROSS. MAGN. DUC. LITY. 1610. Półtorak litewski. 'Nr. 327. półtorak litewski z r. 1614, przy herbie Bogoryi litera II. oznacza podskarbiego Hieronima Wołłowicza; widziałem exemplarze, na których obydwie litery podskarbiego II. W. są umieszczone. 

§. 318. Tab. 27. Nr. 328. 

S. G. Popiersie ukoronowane, w około napis: SIG. III. D. G. REX. POL. M. D. L 

S. O. Jak w §. 316. — Grosz litewski z r. 1607. 

§. 319. Tab. 27. Nr. 329.

S. G. Jak na poprzedzającym.

S. O. Na tarczy ukoronowanej pogoń, pod którą są dwie rybki, to jest herb Wadwicz, podskarbiego litewskiego Krysztofa Naruszewicza; w obwodzie perłowym napis: GROSS. MAG. DUCA. LIT. 1625. — Grosz litewski znacznie mniejszy.  

§. 320. Tab. 27. Nr. 330.

S. G. i S. O. Jak na poprzedzającym, lecz pogoń i herb Wadwicz są bez tarczy. — Grosz litewski z r. 1627. 

§. 321. Tab. 27. Nr. 331.

S. G. Cyfra S. ukoronowana, w środku której tarcza Wazów, po bokach liczba 14, w około napis: SIG. III. D. G. REX. P. M. D. L. 

S. O. Pod koroną tarcze z orłem i z pogonią obok siebie, pod któremi jest herb Bogorya, podskarbiego Hieronima Wolowicza, w około napis rozdzielony: SOLIDUS. M.‘D. LITY. — Szeląg litewski z r. 1614.  

§. 322. Tab. 27. Nr. 332.

S. G. i S. O. Jak na poprzedzającym, lecz liczba roku jest całkowicie wyrażoną 1616. — Szeląg litewski.

§. 323. Tab. 27. Nr. 333.

S. G. i S. O. Jak w §. 321, Szeląg litewski z r. 1617.

§. 324. Tab. 27. Nr. 334.

S. G. i S. O. Jak w §. 321, lecz na S. O. tarcze odmienne, napis w obwodzie perłowym, a przy koronie gwiazda. — Szeląg litewski z r. 1618. 

§. 325. Tab. 27. Nr. 335.

S. G. Cyfra S. ukoronowana, mająca w środku tarczę Wazów, w obwodzie napis: SIG. III. D. G. REN. PO. M. D. L. 

S. O. Pod koroną tarcze z orłem i pogonią, a pod niemi między wyrazami herb Wadwicz, podskarbiego litewskiego Krysztofa Naruszewicza, w obwodzie napis: SOLIDUS. M. D. LITY. 1623. — Szeląg litewski znacznie mniejszy. 

§, 326. Tab. 27. Nr. 336.

S. G. Jak na poprzedzającym, lecz przy cyfrze S. rozdzielona liczba 23.

S. O. Jak na poprzedzającym, lecz tarcze odmiennego kształtu, a w miejscu liczby roku jest gwiazda. — Szeląg litewski z r. 1623.  

§. 327. Tab. 27. Nr. 337.

S. G. Orzeł bez korony, z tarczą Wazów na piersiach; w obwodzie perłowym napis: SIG. III. D. G. REX. PO. M. D. LIT.

S. O. Pogoń, pod którą herb Wadwicz, w obwodzie napis: SOLIDUS. M. D. LIT. 1623. — Szeląg litewski.

§. 328. Tab. 27. Nr. 338.

S. G. Cyfra S. ukoronowana, w środku której tarcza Wazów, pod cyfrą liczba wartości II., a po bokach tejże rozdzielony rok 1611. — To wszystko w obwodzie perłowym. 

S. O. W obwodzie perłowym pogoń, pod którą herb Bogorya, podskarbiego Hieronima Wołowicza. — Podwójny denar litewski.

§. 329. Tab. 27. Nr. 339.

S. G. i S. O. Jak na poprzedzającym, lecz pod pogonią pomiędzy dwoma gwiazdami jest herb Wadwicz, podskarbiego Krysztofa Naruszewicza. Podwójny denar litewski z r. 1621. 

§. 330. Tab. 27. Nr. 340.

S. G. Popiersie ukoronowane, w zbroi, kryza duża hiszpańska, w obwodzie napis: SIGIS. 3. ,D. G. REX. POL. M. D. L. R. PR 

S. O. Tarcza herbowa Gdańska ozdobna, podłużna, trzymana przez dwóch lwów, w obwodzie napis: MONETA. CIVIT. GEDANENSIS. 1613.. znak myncarski. — Gdański ort, czyli ¼ talara.  

§. 331. Tab. 27. Nr. 341.

S. G. Popiersie ukoronowane, bez kryzy, w obwodzie perłowym napis: SIGIS, III. D. G. REX. POL. M. D. L. R. PRUS.

S. O. Jak na poprzedzającym, lecz tarcza odmiennego kształtu. Ort gdański z r.. 1616, czyli ¼  talara.

§. 332. Tab. 28. Nr. 342—343.

S. G. Popiersie ukoronowane, w zbroi, kryza mała, na piersiach łańcuch złotego runa, przy głowie rozdzielona liczba 16. 

S. O. Tarcza herbowa Gdańska, trzymana przez lwów, nad którą liczba 24; w obwodzie perłowym napis: MONETA. CIVIT. GEDANENSIS. † — Nr. 343. Na l tarczą jest liczba 25, tarcza na podstawie. — Liczba 16, znajdująca się na S. G. należy do liczby 24 i 25 będącej na S. O. i tworzy razem rok 1624 i 1625. — Orty gdańskie różnych stempli. 

§. 333. Tab. 28. Nr. 344. 

S. O. Tarcza herbowa Gdańska, okrągła, w ozdobnej oprawie; w obwodzie: GROSSES. CIVI. GEDANENSIS. 1626. † — Grosz gdański. Są grosze tego stempla z innych lat, na których na S. G. napis jest wokoło, lecz nie w obwodzie.

§. 334. Tab. 28. Nr. 345.

S. G. Orzeł bez korony, z tarczą na piersiach

S. O. Liczba wartości III. pod którą okrągła tarcza herbowa Gdańska, przedzielająca rok 1613. — Denar potrójny gdański ze zbioru Pułkownika Przeszkodzińskiego.

§. 335. Tab. 28. Nr. 346.

S. G. Orzeł ziem pruskich, z tarczą na piersiach.

S. O. Liczba wartości III, pod którą tarcza herbowa Gdańska, wyginana, podłużna, przedziela liczbę roku 1615. Pod tarczą i pod rokiem są dla ozdoby krzyże liliowe. Denar potrójny gdański odmiennego stempla. — Jest także w Czackim. 

§. 336. Tab. 28. Nr. 347.

S. G. Orzeł ziem pruskich.

§. 337. Tab. 28. Nr. 349.

S. G. Cyfra S. ukoronowana, w kształcie węża, na środku której tarcza Wazów, w obwodzie perłowym napis: SIGIS. III. D. G. REX. POL. et L. 

S. O. Lew wspinający się, w obwodzie perłowym napis: SOLIDUS. DUCUM. CURL, (andiae) et S. (emigalliae) 1607, liczbę roku przedziela strzała, znak menniczny. — Ten rzadki szeląg kurlandzki jest w zbiorze Naczelnika Banku Pol. Segny. — Widziałem także taki sam z r. 1612.

§. 338.

S. G. Popiersie w kryzie na dół spuszczonej, głowa odkryta przedziela napis będący w około: MO. ARG. DUCUM. CUR. ET. SEM. róża. I Popiersie przedstawia Frederyka, xięcia Kurlandyi, od r. 1587—1639.  

S. 0. Liczba wartości III, pod którą orzeł i pogoń obok siebie, pod tern napis w trzech wierszach: GROS. ARGE. DUCUM. CUR. ET. SEM. u spodu kwiatek przedziela rok 1596. — W średnicy linii 10. — Trzygroszówka czyli trojak kurlandzki, jest u mnie. Są trojaki kurlandzkie i innych stempli, lecz żadnego nie widziałem z popiersiem i tytułem Zygmunta III.

§. 339. Tab. 28. Nr. 350.

S. G. Popiersie ukoronowane, twarz młoda, kryza mała na dół spuszczona, korona przedziela napis będący w około: SIG. TIL D. G. REX. D. LI. 

S. O. Pomiędzy dwoma liliowemi krzyżami liczba wartości III. pod którą herb Rygi, to jest brama o dwóch wieżach, nad nią dwa klucze na krzyż złożone, nadtęmi wznosi się krzyż, w bramie lwi łeb, przedziela rok 1589 i pierwszy wiersz napisu. Napis w czterech wierszach: GROS. ARG. TRIP. C1VI. RIGE. lilia, znak menniczny. Trojak rygski. 

§. 340. Tab. 28. Nr. 351.

S. G. i S. O. Jak na poprzedzającym, lecz popiersie odmienne. Trojak rygski z r. 1590. 

§. 341. Tab. 28. Nr. 352.

S. G. Popiersie ukoronowane, głowa mała, korona przedziela napis będący w około: SIGIS. 3. D. G. REX. POL. M. D. L.  

S. O. Jak w §. 339. lecz w miejscu lilii jest lis lub wiewiórka, może herb Achinger, rządzcy mennicy, lub myncarza. — Trojak rygski z r. 1619. Ze zbioru Naczelnika Banku Pol. Segny.  

§. 342. Tab. 28. Nr. 353.

S. G. Tarcza czteropolowa, ukoronowana, na której orły i pogonie, a w środku mata tarcza Wazów; w obwodzie napis rozdzielony: SIG. III. D. G. REX. P. M. D. L. pod tarczą pomiędzy wyrazami liczba 3 w odcinku, oznaczająca wartość trzech półgroszy. 

S. O. Jabłko królewskie, w środku którego jest liczba 24 oznaczająca, że w początku panowania Zygmunta III. talar zawierał takich sztuk 24 czyli groszy 36. — Po bokach krzyża, rozdzielona liczba 20, oznaczająca rok 1620. W obwodzie napis: MONĘ. NOV. CIVI. RIGE. dwie różyczki. Pod jabłkiem pomiędzy wyrazami dwa klucze na krzyż złożone, znak Rygi. — Są exemplarze z tegoż roku, na których w miejscu kluczy jest herb Achinger. — Półtorak rygski. 

§.343. Tab. 28. Nr. 354.

S. G. Cyfra S. ukoronowana, w środku której herb Wazów; w obWodzie napis rozdzielony koroną: SIGIS. III. D. G. REX. PO. D. L.

S. O. Na ozdobnej, wyginanej tarczy herb Rygi, w obwodzie napis: SOLIDUS. CIVI. RIGENS. 89. — Szeląg rygski z r. 1589. 

§. 344. Tab. 29. Nr. 355.-356. 

Szelągi rygskie w dwóch odmiennych exemplarzach, bez liczby roku, znacznie mniejsze od poprzedzającego. Mam jeden z r. 1621, na którym przy cyfrze S. jest rozdzielona liczba roku 21. 

§. 345.

Monety elblągskie, bite w czasie zajęcia tego miasta przez Gustawa

Adolfa, króla szwedzkiego, od r. 1626—1635.

§. 346.

S. G. Popiersie ukoronowane, wokoło napis: GUS. ADO. D. G. REX. SVE. (corum) GO. (torum) VA. (ndalorum) M. (agnus) D. (ux) F. (inlandiae.) 

S. O. Tarcza herbowa Elbląga, pod którą litery myncarza M. P. Wokoło napis: MONĘ. AUREA. CIVI. ELBINGENS. 1630. Dukat elblągski. 

§. 347.

S. G. Na podstawie tarcza czteropolowa szwedzka, ukoronowana, trzymana przez dwóch lwów, w środku herb Wazów, wokoło napis: GUSTAVUS. ADOLPHUS. D. G. SVEC. GOTH. VAN. REX. M. D. F 

S. O. Na ozdobnej tarczy herb Elbląga, nad którą w górze głowa anioła ze skrzydełkami, przedzielająca rok 1631. Wokoło napis przedzielony: MONETA. NOVA. C1VIT. ELBINGENSIS. — W średnicy cal 1. linii 9j. Talar elblągski. — Są także zupełnie tego samego stempla półtalary, mające w średnicy cal. 1. linii 5.  

§. 348.

S. G. Tarcza ozdobna, czteropolowa, ukoronowana, na której herby szwedzkie i gockie, a w środku herb Wazów; w obwodzie perłowym napis: GUSTAVUS. ADOLPHUS. D. G. SVEC. GOTH. VAN. REX. M. D. F.

S. O. Na ozdobnej tarczy herb Elbląga, a nad nią w górze głowa anioła ze skrzydełkami, przedzielająca rok 1629; wokoło napis przedzielony: MONETA. NOVA. CIVITAT. ELBING. — W średnicy cali 2. Talar czworograniasty elblągski, zwany klipingą.

§. 349.

S. G. Na podstawie tarcza czteropolowa, ukoronowana, trzymana przez dwóch lwów, na niej herby szwedzkie i gockie, a w środku herb Wazów; wokoło napis: GUSTAVUS. ADOLP. D. G. SVEC. GOT. VAN. REX. M. D. F. 

S. O. Jak na poprzedzającym. W średnicy cali If. — Półtalar elblągski czworograniasty z r. 1629, zwany klipingą. 

§. 350.

S. G. Popiersie ukoronowane, wokoło napis: GUS. ADO. D. G. REX. SVE. M. D. F.

S. O. Tarcza herbowa Elbląga, ukoronowana, otoczona ozdobami, i trzymana przez dwóch lwów; pod tarczą litery myncarza M. P. Wokoło napis: MONETA. CIVITATIS. ELBINGENSIS. Ort elblągski. — Jest opisanym w dziele: Urkunden und Beitrage zur Preußischen Geschichte 1 Samlung 1784. pag. 72. 

§. 351.

S. G. Popiersie ukoronowane, kołnierz koronkowy wyłożony; w około napis: GUS. ADOL. II. D. G. REN. SVE. M. D. F.

S. O. Liczba wartości III. pod którą herb Wazów trzymany przez dwóch lwów, przedzielający rok 1631, pod tern napis w trzech wierszach: GROS. ARGE. TRIP. CIVIT. ELB1NGE. — Trojak elblągski. 

§. 352.

S. G. Pomiędzy dwoma różyczkami korona, pod którą napis w trzech wierszach: GUS. ADOL. D. G. REX. SVEC. M. D. F.  

S. O. Tarcza herbowa Elbląga, ozdobna, okrągła, w obwodzie perłowym napis: GROSSES. CIVI. ELBING. 1626. † W średnicy linii 9 ½ Grosz elblągski.

§. 353.

S. G. Popiersie ukoronowane w płaszczu, kołnierz duży koronkowy wyłożony, korona przedziela napis będący wokoło: GUS. ADOL. D. G. REX. SVE. 

S. O. Jak na poprzedzającym, lecz z rokiem 1629. — W średnicy linii 9 ½ . Grosz elblągski odmiennego stempla.

§. 354. Tab. 28. Nr. 348. 

S. G. Tarcza czteropolowa, ukoronowana, na której herby szwedzkie i gockie, a w środku mała tarcza z herbem Wazów. W obwodzie napis: przedzielony koroną: GUS. ADO. D. G. REX. S. pod tarczą pomiędzy wyrazami w odcinku liczba 3. oznaczająca wartość trzech półgroszy.

S. O. Jabłko królewskie, na którem jest liczba 24. oznaczająca, że talar zawierał takich 24 sztuk, przy krzyżu liczba roku 31. pod jabłkiem herb podskarbiego, w obwodzie napis rozdzielony: MON. NO. CIVI. ELB. Półtorak elblągski. 

§. 355.

S. G. Monogram ukoronowany, składający się z liter G. A. oznaczających Gustavus Adolphus. W obwodzie perłowym napis: GUS. ADO. D. G. REX. S. — Pomiędzy wyrazami pod cyfrą herb Wazów. 

S. O. Ozdobna tarcza herbowa Elbląga, w obwodzie napis: SOLIDUS. CIV. ELBING. 30. — W średnicy linii 7 ¾ . Szeląg elblągski z r. 1630.

keyboard_arrow_up